Oι δύο Joy, η πραγματική και η κινηματογραφική, σε χαμογελαστό ενσταντανέ.
Στα δεκαέξι της, εργαζόταν ως εθελόντρια σε καταφύγιο αδέσποτων ζώων• τα περισσότερα είχαν καταλήξει εκεί........
Στα δεκαέξι της, εργαζόταν ως εθελόντρια σε καταφύγιο αδέσποτων ζώων• τα περισσότερα είχαν καταλήξει εκεί........
χτυπηµένα από αυτοκίνητα κατά τις νυχτερινές ώρες. Προσπαθώντας να βρει κάποιον τρόπο αυτό να περιοριστεί, σκέφτηκε να φτιάξει ένα φωσφορίζον αντιπαρασιτικό κολάρο για γάτους και σκύλους, το οποίο και θα απωθούσε τους ψύλλους, και θα ήταν ορατό από τους οδηγούς µέσα στο σκοτάδι.
Η ιδέα έµεινε στο µυαλό της. Μέχρι που την επόµενη χρονιά είδε το «δικό της» κολάρο να κυκλοφορεί από τον κολοσσό ειδών για κατοικίδια Hartz Mountain και να κάνει απίστευτες πωλήσεις. «Τότε αποφάσισα ότι ποτέ δεν θα άφηνα άλλη ιδέα µου αναξιοποίητη, ποτέ δεν θα ανέβαλλα οτιδήποτε», λέει από το σπίτι της στη Νέα Υόρκη η Τζόι Μανγκάνο.
Εκείνη η απόφαση, στην εφηβεία της, όχι µόνο τηρήθηκε, αλλά έγινε και εφαλτήριο για να διαγράψει αξιοζήλευτη επαγγελµατική πορεία και να δηµιουργήσει µια περιουσία που ξεπερνά το 1 δισ. δολάρια. Και όλα αυτά ξεκίνησαν από µια... σφουγγαρίστρα, που πιθανότατα θα κάνει το όνοµα της 60χρονης σήµερα Αµερικανίδας να ακουστεί µέχρι και στην τελετή απονοµής των φετινών Οσκαρ, αφού τη δική της ζωή αφηγείται η ταινία «Joy» του Ντέιβιντ Ο’ Ράσελ µε την Τζένιφερ Λόρενς.
Ας πάρουµε, όµως, τα πράγµατα από την αρχή. Οταν ακούµε τη λέξη «εφευρέτης», µας έρχονται στο µυαλό άνθρωποι όπως ο Στιβ Τζοµπς ή ο Τζέιµς Ντάισον (στον οποίο χρωστάµε από την ηλεκτρική σκούπα χωρίς σακούλα µέχρι το στεγνωτήρα για τα χέρια στο µπάνιο). Και τους φανταζόµαστε να δηµιουργούν, σκυµµένοι πάνω στον πάγκο του εργαστηρίου τους.
Ας πάρουµε, όµως, τα πράγµατα από την αρχή. Οταν ακούµε τη λέξη «εφευρέτης», µας έρχονται στο µυαλό άνθρωποι όπως ο Στιβ Τζοµπς ή ο Τζέιµς Ντάισον (στον οποίο χρωστάµε από την ηλεκτρική σκούπα χωρίς σακούλα µέχρι το στεγνωτήρα για τα χέρια στο µπάνιο). Και τους φανταζόµαστε να δηµιουργούν, σκυµµένοι πάνω στον πάγκο του εργαστηρίου τους.
∆ύσκολο να σκεφτούµε ως εφευρέτρια, και µάλιστα επιτυχηµένη, µια διαζευγµένη µητέρα τριών παιδιών στο Λονγκ Αϊλαντ, που δουλεύει όλη τη µέρα σε δύο δουλειές για να τα βγάλει πέρα. Οχι, η Τζόι Μανγκάνο δεν ανταποκρίνεται στο «πρότυπο» του εφευρέτη-επιχειρηµατία. ∆εν ήταν η καλύτερη µαθήτρια στην τάξη της. ∆εν κέρδιζε διαγωνισµούς ευρεσιτεχνίας.
Γεννήθηκε το 1956 στη Νέα Υόρκη από οικογένεια Ιταλών µεταναστών. Ο πατέρας της ήταν οδηγός λεωφορείου, αλλά πολύ σύντοµα έφτιαξε τη δική του επιχείρηση που ενοικίαζε βαν. Την ενέργεια και την ευρηµατικότητά του κληροδότησε στην κόρη του, η οποία από µικρή είχε εξαιρετικές επιδόσεις στα µαστορέµατα. «Σε ηλικία 12 ετών θέλησα να επανασχεδιάσω την τοστιέρα µας. Εκανα πολύ καλή δουλειά, αλλά, δυστυχώς, εξερράγη!» θυµάται γελώντας η Μανγκάνο.
Γεννήθηκε το 1956 στη Νέα Υόρκη από οικογένεια Ιταλών µεταναστών. Ο πατέρας της ήταν οδηγός λεωφορείου, αλλά πολύ σύντοµα έφτιαξε τη δική του επιχείρηση που ενοικίαζε βαν. Την ενέργεια και την ευρηµατικότητά του κληροδότησε στην κόρη του, η οποία από µικρή είχε εξαιρετικές επιδόσεις στα µαστορέµατα. «Σε ηλικία 12 ετών θέλησα να επανασχεδιάσω την τοστιέρα µας. Εκανα πολύ καλή δουλειά, αλλά, δυστυχώς, εξερράγη!» θυµάται γελώντας η Μανγκάνο.
Οι θετικές επιρροές, όµως, δεν σταµατούν εδώ. «Η γιαγιά µου, η Μίνι, αποτέλεσε µεγάλη έµπνευση για µένα. Εκείνη µου δίδαξε πόσο σηµαντική είναι η οικογένεια και µε έκανε να πιστεύω στον εαυτό µου. Μου είχε αδυναµία, αισθανόταν υπερήφανη για ό,τι έκανα. Ζούσε στο διαµέρισµα κάτω από το δικό µας, µαζί µε την προγιαγιά µου τη Νόνι. Αλλη σπουδαία γυναίκα! Τραγουδούσε όπερα -είχε σπουδαία φωνή- και µου έµαθε να φτιάχνω αυθεντικά νιόκι».
Τελειώνοντας το γυµνάσιο, σπούδασε διοίκηση επιχειρήσεων στο Pace University. Εκεί γνώρισε και ερωτεύτηκε τον Τόνι, συµφοιτητή και µετέπειτα σύζυγό της, µε τον οποίο απέκτησαν τρία παιδιά. Στην ταινία, µεταξύ άλλων διαφοροποιήσεων από τα αληθινά γεγονότα, ο Τόνι είναι (άσηµος) τραγουδιστής και τα παιδιά τους δύο. «Η ταινία είναι κατά 50% εµπνευσµένη από τη ζωή µου. Το υπόλοιπο µισό ανήκει στη φαντασία του Ντέιβιντ και σε άλλες σπουδαίες γυναίκες τις οποίες θαυµάζει. Αλλά δεν έχει σηµασία. Ο πυρήνας είναι πραγµατικός. Ολα έγιναν όπως έπρεπε και είµαι πολύ υπερήφανη για το αποτέλεσµα. Οταν βλέπαµε το τρέιλερ µε τα παιδιά µου, έτρεµα από χαρά και συγκίνηση», ξεκαθαρίζει η Τζόι.
Βασίλισσα του τηλεµάρκετινγκ
Αποφοίτησε το 1978. Παντρεύτηκαν λίγο µετά. Το 1982 γεννήθηκε η πρώτη τους κόρη. Ο γάµος όµως δεν ήταν ρόδινος. «Αποδείχθηκε µάλλον επιβλαβής για την υγεία µου, αλλά ήταν πολύ επώδυνο να το παραδεχτώ», λέει.
Τελειώνοντας το γυµνάσιο, σπούδασε διοίκηση επιχειρήσεων στο Pace University. Εκεί γνώρισε και ερωτεύτηκε τον Τόνι, συµφοιτητή και µετέπειτα σύζυγό της, µε τον οποίο απέκτησαν τρία παιδιά. Στην ταινία, µεταξύ άλλων διαφοροποιήσεων από τα αληθινά γεγονότα, ο Τόνι είναι (άσηµος) τραγουδιστής και τα παιδιά τους δύο. «Η ταινία είναι κατά 50% εµπνευσµένη από τη ζωή µου. Το υπόλοιπο µισό ανήκει στη φαντασία του Ντέιβιντ και σε άλλες σπουδαίες γυναίκες τις οποίες θαυµάζει. Αλλά δεν έχει σηµασία. Ο πυρήνας είναι πραγµατικός. Ολα έγιναν όπως έπρεπε και είµαι πολύ υπερήφανη για το αποτέλεσµα. Οταν βλέπαµε το τρέιλερ µε τα παιδιά µου, έτρεµα από χαρά και συγκίνηση», ξεκαθαρίζει η Τζόι.
Βασίλισσα του τηλεµάρκετινγκ
Αποφοίτησε το 1978. Παντρεύτηκαν λίγο µετά. Το 1982 γεννήθηκε η πρώτη τους κόρη. Ο γάµος όµως δεν ήταν ρόδινος. «Αποδείχθηκε µάλλον επιβλαβής για την υγεία µου, αλλά ήταν πολύ επώδυνο να το παραδεχτώ», λέει.
Ο χωρισµός ήταν αναπόφευκτος κι εκείνη εργαζόταν σκληρά για να εξασφαλίσει τα προς το ζην, από ταξιδιωτική πράκτορας µέχρι σερβιτόρα. Μέχρι που, ένα βράδυ, την ώρα που κατάκοπη από τη δουλειά έκανε φασίνα στο µικρό τους διαµέρισµα, είδε την κόρη της να παίζει µε µια πάνινη κούκλα.
Τα µαλλιά της ήταν από κορδόνι. Και µια νέα ιδέα γεννήθηκε στο µυαλό της νεαρής µητέρας: να φτιάξει µια υπεραπορροφητική σφουγγαρίστρα από βαµβακερό κορδόνι µήκους 90 µ., που θα καθαρίζει τέλεια και θα στύβεται χωρίς να κοπιάζει η νοικοκυρά, αφού θα έχει περιστρεφόµενο χερούλι.
Αυτήν τη φορά η ιδέα της κατοχυρώθηκε αµέσως: ήταν η Miracle Mop. Αλλά, για να τη βγάλει στην αγορά, η Τζόι χρειαζόταν χρήµατα - και δεν τα διέθετε. Με ένα ποσό που δανείστηκε από συγγενείς και φίλους και µε τη βοήθεια ενός µηχανικού, στο πρόχειρο εργαστήριο που έφτιαξε σε ένα δωµάτιο της επιχείρησης του πατέρα της (τον υποδύεται ο Ρόµπερτ Ντε Νίρο) κατασκεύασε εκατό κοµµάτια - «αν και πολλοί προσπάθησαν να µε αποθαρρύνουν. “Μια σφουγγαρίστρα είναι πάντα µια σφουγγαρίστρα”, µου έλεγαν».
Το επόµενο ερώτηµα ήταν: πώς θα πουλούσε τις θαυµατουργές σφουγγαρίστρες της; Η πρώτη απόπειρα έγινε πόρτα-πόρτα. Το αποτέλεσµα δεν ήταν ιδιαίτερα ενθαρρυντικό. Εκείνη την εποχή -στα τέλη της δεκαετίας του ’80- η Αµερική ζούσε την αυγή του τηλεµάρκετινγκ. H νεόκοπη επιχειρηµατίας αποφάσισε να απευθυνθεί στο κανάλι QVC.
Το επόµενο ερώτηµα ήταν: πώς θα πουλούσε τις θαυµατουργές σφουγγαρίστρες της; Η πρώτη απόπειρα έγινε πόρτα-πόρτα. Το αποτέλεσµα δεν ήταν ιδιαίτερα ενθαρρυντικό. Εκείνη την εποχή -στα τέλη της δεκαετίας του ’80- η Αµερική ζούσε την αυγή του τηλεµάρκετινγκ. H νεόκοπη επιχειρηµατίας αποφάσισε να απευθυνθεί στο κανάλι QVC.
Αλλη µία παταγώδης αποτυχία. «Ηταν αναµενόµενο», εξηγεί η ίδια. «Οι πωλητές δεν είχαν ούτε ικανότητα ούτε τον ενθουσιασµό που ήταν απαραίτητα για την προώθηση ενός τέτοιου προϊόντος. Θύµωσα πολύ. Πήγα στο κανάλι και ζήτησα να µου επιτρέψουν να εµφανιστώ εγώ στην εκποµπή και να πουλήσω τη Miracle Mop». Τους έπεισε.
Στην πρώτη τηλεοπτική εµφάνισή της, πούλησε περισσότερα από 18.000 κοµµάτια σε µόλις 20 λεπτά! Ενα απίστευτο success story είχε αρχίσει να γράφεται.
Πού αποδίδει την επιτυχία της η ίδια; «Στο ότι όλα όσα δηµιουργώ έρχονται να καλύψουν κατ’ αρχάς τις δικές µου ανάγκες: είµαι µητέρα, εργάζοµαι, έχω ένα σπίτι να καθαρίσω, πράγµατα να αποθηκεύσω χωρίς να πιάνουν πολύ χώρο, χρειάζοµαι αποτελεσµατικές λύσεις. Είµαι σαν τις πελάτισσές µου!» ∆ύσκολο να το πιστέψουµε, βέβαια, αφού πλέον ζει σε ένα σπίτι 4.000 τ.µ. µε 14 υπνοδωµάτια...
Ακολούθησε η δηµιουργία της εταιρείας της, Ingenious Designs, κι ενός εργοστασίου 4.500 τ.µ. µε 200 υπαλλήλους. Το 1999 η Ingenious Designs πουλήθηκε στη Home Shopping Network, αλλά η Μανγκάνο παρέµεινε πρόεδρος και εµφανίζεται τακτικά στις εκποµπές τηλεπωλήσεων, τις οποίες παρακολουθούν 143 εκατοµµύρια νοικοκυριά σε ΗΠΑ και Ευρώπη.
Ακολούθησε η δηµιουργία της εταιρείας της, Ingenious Designs, κι ενός εργοστασίου 4.500 τ.µ. µε 200 υπαλλήλους. Το 1999 η Ingenious Designs πουλήθηκε στη Home Shopping Network, αλλά η Μανγκάνο παρέµεινε πρόεδρος και εµφανίζεται τακτικά στις εκποµπές τηλεπωλήσεων, τις οποίες παρακολουθούν 143 εκατοµµύρια νοικοκυριά σε ΗΠΑ και Ευρώπη.
Εχει την πατέντα για περισσότερες από 100 εφευρέσεις: από τις κρεµάστρες µε βελούδινο ύφασµα στις άκρες (για να µην αφήνουν σηµάδια στα ρούχα) και το κουτί... πιάτο (που γίνεται επίπεδο όταν δεν θέλουµε να το γεµίσουµε µε κάτι) µέχρι την «έξυπνη» θήκη για καλλυντικά, που όχι µόνο έχει απίστευτη χωρητικότητα, αλλά και διπλώνει σε ρολό. Οσο για τη Miracle Mop; Είναι πάντα η σταρ της γκάµας των προϊόντων. Περισσότερα από 5 εκατοµµύρια κοµµάτια έχουν πωληθεί µέχρι σήµερα σε όλο τον κόσµο.
Αλλά η Τζόι Μανγκάνο δεν επαναπαύεται στις δάφνες της. «Κάθε λεπτό το µυαλό µου είναι σε εγρήγορση. Στο κοµοδίνο, δίπλα στο κρεβάτι µου, έχω πάντα στυλό και σηµειωµατάριο. ∆εν είναι λίγες οι φορές που πετάγοµαι από τον ύπνο µου για να καταγράψω µια νέα ιδέα.
Αλλά η Τζόι Μανγκάνο δεν επαναπαύεται στις δάφνες της. «Κάθε λεπτό το µυαλό µου είναι σε εγρήγορση. Στο κοµοδίνο, δίπλα στο κρεβάτι µου, έχω πάντα στυλό και σηµειωµατάριο. ∆εν είναι λίγες οι φορές που πετάγοµαι από τον ύπνο µου για να καταγράψω µια νέα ιδέα.
Η φαντασία είναι η έκτη µου αίσθηση!» Τι προσδοκά από την ταινία; «Αν έστω κι ένας άνθρωπος τη δει και αποφασίσει πως ήρθε η ώρα να κάνει κάτι που από καιρό ονειρευόταν αλλά δεν τολµούσε, θα είµαι ευτυχισµένη», απαντά χωρίς δισταγµό. Σκέφτεται την εποχή που θα σταµατήσει να δουλεύει; «Θεέ µου!» λέει γελώντας. «Είναι σαν να ρωτάτε τον Αντρέα Μποτσέλι εάν θα σταµατήσει να τραγουδάει. Ε, λοιπόν, όχι, δεν θα σταµατήσει»!
