19 Φεβ 2016

Παρουσίαση του βιβλίου "Η ΚΑΔΜΩ" της Μέλπως Αξιώτη στον Ιανό

Πρόσκληση
Οι εκδόσεις ΚΕΔΡΟΣ, ο IANOS και ο Παναγιώτης Κουσαθανάς σας προσκαλούν στην παρουσίαση του βιβλίου της Μέλπως Αξιώτη (1903-1973) με τίτλο "Η ΚΑΔΜΩ" σε .......
Φιλολογική επιμέλεια-Επίμετρο-Σχόλια Μαρίας Κακαβούλια.
"Αγαπητοί φίλοι της Στέγης Μελέτης, όσοι από εσάς βρίσκεστε στην Αθήνα στις 19 Φεβρουαρίου, ημέρα Παρασκευή και ώρα 8:30΄ μμ., θα χαρώ να σας δω στην παρουσίαση της νέας έκδοσης του βιβλίου Κάδμω της Μέλπως Αξιώτη (Φιλολ. Επιμέλ. Μ. Κακαβούλια, Εκδόσεις Κέδρος 2016) στο Βιβλιοπωλείο Ιανός , Σταδίου 24, όπου συμμετέχοντας στην ομάδα των ομιλητών θα σας πω λίγα λόγια για την σπουδαία συμπατριώτισσά μου Μέλπω Αξιώτη (1903-1973)".
Ευχαριστώ.
Παναγιώτης Κουσαθανάς

Είναι ένα από τα παράδοξα του ελληνικού εκδοτικού γίγνεσθαι πως ένα από τα πιο σημαντικά έργα της νέας ελληνικής πεζογραφίας ήταν εξαντλημένο για χρόνια. Αυτή ήταν η μοίρα της «Κάδμως», του τελευταίου έργου της Μέλπως Αξιώτη που είδε το φως με πολλά ζόρια το 1972 και, μέχρι την επανέκδοσή του το 2007 και ξανά φέτος, ήταν πρακτικά απροσπέλαστο.

Για το άδικο του πράγματος οι καθ’ έξιν και κατά σύστημα αναγνώστες θα πειστούν αμέσως. Πυκνογραμμένο και οικονομικό το κύκνειο άσμα της συγγραφέως είναι μια τομή για τα ελληνικά γράμματα. Απευθυνόμενη στην ουσία στον εαυτό της –το Κάδμω είναι φωνολογικά σύμμετρο του ονόματος Μέλπω, όπως επισημαίνει η επιμελήτρια του βιβλίου Μαρία Κακαβούλια- η συγγραφέας περιγράφει σε 18 μικρά αφηγήματα-κεφάλαια στιγμές, εικόνες και συναισθήματα από την ταραχώδη ζωή της.

Χωρίς κάποια ευκρινή χρονική σειρά, με διακοπές και εναλλαγές αφηγηματικού προσώπου, η πεζογράφος που εμφανίστηκε για πρώτη φορά στα ελληνικά γράμματα το 1938 με τις «Δύσκολες νύχτες», μιλάει για την παιδική ηλικία της στη Μύκονο, την προπολεμική Αθήνα, τα χρόνια της στην εξορία, την επιστροφή, τη νοσταλγία, τη μοναξιά και την απογοήτευση. Όλα αυτά με έναν πρωτόγνωρο λόγο που παντρεύει τον μοντερνισμό με τις ντοπιολαλιές και τη μυθοπλασία με την εξομολόγηση.

Για την «Κάδμω», ένα από τα πιο σημαντικά έργα της νέα ελληνικής πεζογραφίας,  η οποία επανακυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Κέδρος θα μιλήσουν οι:
Τιτίκα Δημητρούλια αν. καθηγήτρια ΑΠΘ – κριτικός λογοτεχνίας
Μάρω Δούκα συγγραφέας
Παναγιώτης Κουσαθανάς συγγραφέας
Μαρία Κακαβούλια αναπληρώτρια καθηγήτρια Παντείου Πανεπιστημίου.
Θωμάς Τσαλαπάτης ποιητής
Η ηθοποιός Σοφία Σεϊρλή θα παρουσιάσει σύντομη παράσταση βασισμένη στις διαδρομές της Μέλπως Αξιώτη
Λίγα λόγια για το βιβλίο:
Μέλπω Αξιώτη
Η ΚΑΔΜΩ
Φιλολογική επιμέλεια, επίμετρο, σχόλια: Μαρία Κακαβούλια
Πεζογραφία, ISBN: 978-960-04-4639-5, σελ. 248, τιμή: 14.00 €, Δεκέμβριος 2015

Η Κάδμω (1972) είναι το κύκνειο άσμα της Μέλπως Αξιώτη (1903-1973), στο οποίο καταγράφεται η αγωνία της εξόριστης κεντρικής ηρωίδας να κρατήσει ζωντανή τη μνήμη της γλώσσας και της πατρίδας της.

Το εμβληματικό αυτό έργο είναι ένας πικρός απολογισμός ζωής της συγγραφέως: τα παιδικά χρόνια στη Μύκονο, τα προπολεμικά χρόνια στην Αθήνα, η εποχή που πρωτογράφει λογοτεχνία, η Κατοχή, τα δύσκολα χρόνια της εξορίας, η χαρά της επιστροφής και η επακόλουθη απογοήτευση, η μοναξιά, η ιλιγγιώδης αίσθηση του τέλους.

Στον συγκινητικό αυτό λόγο εις εαυτόν, πολλοί από τους ήρωες που εμφανίζονται στα προηγούμενα βιβλία της Αξιώτη συντροφεύουν την Κάδμω στη μοναξιά της. Το ίδιο το κείμενο ανοίγει ένα μαγικό παράθυρο στο γίγνεσθαι της αφήγησης, ενώ μέσα από μια ελεύθερη όσο και συναρπαστική γραφή η συγγραφέας συναντά τα προπολεμικά έργα της και αναστοχάζεται τη ζωή της.

Η Μέλπω Αξιώτη (1903-1973) καταγόταν από παλιά αρχοντική οικογένεια της Μυκόνου. Γεννήθηκε στην Αθήνα. Πατέρας της ήταν ο μουσικοσυνθέτης Γεώργιος Αξιώτης, με τον οποίο έζησε όταν χώρισαν οι γονείς της. Και οι δύο γονείς της ξαναπαντρεύτηκαν και είχε τρία ετεροθαλή αδέλφια. Από το 1918 ως το 1922 μπήκε εσωτερική στη Σχολή των Ουρσουλίνων της Τήνου. Το 1925 παντρεύτηκε το θεολόγο και δάσκαλό της Βασίλη Μάρκαρη, από τον οποίο χώρισε τέσσερα χρόνια αργότερα.

Μετά από μια σύντομη σχετικά παραμονή στη Μύκονο, επέστρεψε στην Αθήνα και γνωρίστηκε με τον Νίκο Εγγονόπουλο, τον Γιώργο Θεοτοκά, τον Γιώργο Σεφέρη, τον Γιάννη Ρίτσο, τον Νίκο Αλεξίου. Το 1933 έκανε την πρώτη της εμφάνιση στα γράμματα, με το διήγημα «Απ' τα χτες ως τα σήμερα», στην εφημερίδα Μυκονιάτικα Χρονικά, όπου τον επόμενο χρόνο θα δημοσιεύσει άλλο ένα διήγημα. Πέρασαν και τα δύο απαρατήρητα.

Το 1934 άνοιξε μαζί με τη Βέτα Τσιτιμάτη έναν βραχύβιο οίκο ραπτικής και παράλληλα άρχισε να παρακολουθεί μαθήματα σχεδίου στη Σιβιτανίδειο Σχολή. Το 1936 προσχώρησε στο Κ.Κ.Ε. και παρέμεινε πιστή στην Αριστερά ως το θάνατό της. Το 1938 κυκλοφόρησε το πρώτο της μυθιστόρημα, Δύσκολες Νύχτες, με το οποίο ασχολήθηκε σύσσωμη η κριτική. Της απονεμήθηκε το πρώτο βραβείο του Γυναικείου Συλλόγου Γραμμάτων και Τεχνών και η ψυχή του συλλόγου, Πηνελόπη Δέλτα, η οποία διαφωνούσε με τη βράβευσή της, κατάργησε το βραβείο.

Στην Κατοχή, εντάχθηκε στην Εθνική Αλληλεγγύη του ΕΑΜ και συνεργάστηκε στον παράνομο Τύπο, μαζί με τη Διδώ Σωτηρίου, την Έλλη Αλεξίου, την Έλλη Παππά κ.ά. Μετά την απελευθέρωση, διώχθηκε λόγω της πολιτικής της δράσης και κατέφυγε στη Γαλλία, το 1947, όπου η αριστερή διανόηση, Λουί Αραγκόν, Έλσα Τριολέ, Πωλ Ελυάρ, Πάμπλο Νερούντα, κ.ά της επεφύλαξε θερμή υποδοχή.

Το μυθιστόρημά της Εικοστός αιώνας μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες και της χάρισε πανευρωπαϊκή καταξίωση. Το 1950 απελαύνεται από τη Γαλλία, κατόπιν διαβήματος της ελληνικής κυβέρνησης, και καταφεύγει αρχικά στην Ανατολική Γερμανία, στη συνέχεια στη Βαρσοβία, όπου θα εργαστεί στην ελληνική εκπομπή του πολωνικού ραδιοφώνου, και πάλι πίσω, το 1956 στο Ανατολικό Βερολίνο. Εργάζεται επί έξι χρόνια στο πανεπιστήμιο Humboldt, διδάσκοντας νεοελληνική γλώσσα και λογοτεχνία, και συνεργάζεται με τον επίσης εξόριστο Δημήτρη Χατζή.

Έχει μονίμως προβλήματα υγείας, γι' αυτό και καταφεύγει πολύ συχνά στην Αλμπίζολα της Ιταλίας. Με απόφαση του Ηλία Τσιριμώκου, επαναπατρίζεται το 1965. Συνεχίζει τα ταξίδια της. Κατά τη δικτατορία, αντιμετωπίζει σοβαρά οικονομικά προβλήματα και της συμπαραστέκονται η αδελφή της Χαρούλα, οι φίλοι της, η Νανά Καλλιανέση, ο Αντρέας Φραγκιάς. Ο Γιάννης Ρίτσος θα τη βοηθήσει αποφασιστικά να ολοκληρώσει και να εκδώσει το κύκνειο άσμα της, την Κάδμω.

Το 1971 η υγεία της επιδεινώνεται ραγδαία, πάσχει από προϊούσα αμνησία και σωματική εξασθένηση, και το 1973 πεθαίνει. Επηρεασμένη τόσο από τον μοντερνισμό, και την πρόσληψή του από τη γενιά του τριάντα, όσο και από το σουρεαλισμό, χρησιμοποιεί ευρέως το συνειρμό και τον εσωτερικό μονόλογο και ανάγει το απολύτως προσωπικό σε οικουμενικό.

Εστιάζοντας στο όνειρο, στην παιδική ηλικία, στο γενέθλιο νησί της, με γλώσσα χειμαρρώδη, λαϊκή, και περίτεχνη, μακροπερίοδη σύνταξη, με λέξη απόλυτα ακριβή και πολυστρωματική αφήγηση, η Αξιώτη άφησε πίσω της ένα πολυσύνθετο, που κατέχει σημαντική θέση μεταξύ των αριστουργημάτων της σύγχρονης ευρωπαϊκής λογοτεχνίας.

Τα έργα της κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Κέδρος.
Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...