Ένας γρίφος ο «σταυρός προτίμησης» σε ενδεχόμενες πρόωρες εκλογές

Σε περίπτωση που ο λαός κληθεί σε εκλογές, υπάρχει διχογνωμία εάν θα γίνουν με σταυρό ή με λίστα.........

Ο «κωδικός» του προβλήματος που θα διαβάσετε θα μπορούσε να είναι «άρθρο 10 του νόμου 3231/2004».

Τι λέει αυτό το άρθρο;  

Οτι σε περίπτωση που οι βουλευτικές εκλογές διενεργούνται «μέσα σε δεκαοκτώ μήνες από τις προηγούμενες» δεν εφαρμόζεται ο σταυρός προτίμησης, αλλά αυτές γίνονται με λίστα. Και γιατί είναι πρόβλημα, θα αναρωτηθείτε; Διότι, όπως θα διαπιστώσετε, προκύπτει πλήρης διχογνωμία των συνταγματολόγων για το πώς θα γίνουν οι επόμενες εκλογές.

Μπερδευτήκατε; Ας ξεδιαλύνουμε το κουβάρι. Οι εκλογές του Ιανουαρίου του 2015 έγιναν, ως γνωστόν, με σταυρό προτίμησης (όπως ορίζει το υφιστάμενο εκλογικό σύστημα), ενώ οι πρόσφατες, τον Σεπτέμβριο με λίστα, καθώς μεταξύ τους είχαν μεσολαβήσει μόλις 9 μήνες και όχι 18, όπως προβλέπει ο νόμος.

Πού έγκειται η διχογνωμία; 

Η «Κ» επικοινώνησε με οκτώ συνταγματολόγους (Ξεν. Κοντιάδη, Ανδ. Λοβέρδο, Κ. Χρυσόγονο, Γ. Σωτηρέλη, Στ. Τσακυράκη, Φιλ. Σπυρόπουλο, Ν. Αλιβιζάτο, Π. Παραρά), και είναι πραγματικά εντυπωσιακό ότι οι τέσσερις πρώτοι θεωρούν ότι ο χρόνος του 18μήνου λήγει σε κάθε περίπτωση τον προσεχή Ιούνιο (θα έχει περάσει ενάμισης χρόνος από τις πρώτες εκλογές που κέρδισε ο ΣΥΡΙΖΑ), ενώ οι τέσσερις τελευταίοι ότι πρέπει να ανανεωθεί το 18μηνο με νέα βάση εκκίνησης τις τελευταίες εκλογές του Σεπτεμβρίου.

Δηλαδή οι εκλογές να ξαναγίνουν με λίστα ακόμη και αν διεξαχθούν π.χ τον Μάρτιο του 2017!

Το θέμα θα ήταν καθαρά τεχνικό αν δεν είχε σοβαρές πολιτικές προεκτάσεις. Διότι είναι προφανές ότι, αν π.χ. το καλοκαίρι ή το φθινόπωρο προκληθούν εκλογές –λόγω ενός πολιτικού ατυχήματος των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ– στην περίπτωση που αυτές διεξαχθούν με λίστα, δεν θα υπάρχουν περιθώρια ανανέωσης των κομμάτων, και κυρίως της Ν.Δ.

Με απλά λόγια, ο κ. Κ. Μητσοτάκης θα είναι αναγκασμένος να τοποθετήσει σε εκλόγιμες θέσεις όλους τους σημερινούς βουλευτές της Ν.Δ., όπως έκανε προσφάτως και ο Ευ. Μεϊμαράκης. 

Το ίδιο ακριβώς θα ισχύσει και στα άλλα κόμματα, καθώς στις δύο φορές που έχουν γίνει εκλογές με λίστα τα τελευταία χρόνια (Ιούνιος '12, Σεπτέμβριος '15), κανένας αρχηγός δεν αποτόλμησε να ανοίξει τον Ασκό του Αιόλου. Να παρακάμψει δηλαδή κάποιον βουλευτή και να τοποθετήσει στη θέση του έναν πολιτευτή της προτίμησής του.

Ως εκ τούτου, έχει σημασία να δούμε την επιχειρηματολογία των συνταγματολόγων, καθώς θα απασχολήσει προφανώς τη δημοσιότητα όταν θα έχει αναδειχθεί η διχογνωμία τους. Οι κ. Λοβέρδος και Κοντιάδης, με κοινό βιβλίο που έχουν εκδώσει ήδη από το 2008, υποστηρίζουν ότι το άρθρο 10 εισάγει επί της ουσίας μια εξαίρεση.

Λένε, με απλά λόγια, ότι το πνεύμα του νομοθέτη ήταν πως, αν π.χ λόγω ενός πολιτικού ατυχήματος η χώρα εξαναγκασθεί να οδηγηθεί σε εκλογές σε λιγότερο από 18 μήνες, οι βουλευτές, έχοντας υποστεί προσφάτως την επώδυνη διαδικασία του σταυρού, δεν είναι ανάγκη να την ξαναϋποστούν.

Επισημαίνουν, δηλαδή, ότι το άρθρο 10 υπονοεί ότι σε διάστημα 18 μηνών η λαϊκή ετυμηγορία παραμένει νωπή, και επομένως οι μεν βουλευτές δεν χρειάζεται να ξαναμπούν στα έξοδα της επανεκλογής τους με σταυρό και ότι οι πολιτικοί αρχηγοί οφείλουν να σεβαστούν τη σειρά που εκείνοι εξελέγησαν από τον λαό. 

Ακριβώς το ίδιο πιστεύουν και οι κ. Κ. Χρυσόγονος και Γ. Σωτηρέλης, οι οποίοι επιπλέον προσθέτουν ότι θα ήταν παράδοξο να προβλέψει ο νομοθέτης την περίπτωση να διεξάγονται στη χώρα εκλογές π.χ. κάθε δεκαπεντάμηνο και να γίνει η εξαίρεση κανόνας.

Και γι’ αυτό θεωρούν ότι μετά τον προσεχή Ιούνιο οι εκλογές θα πρέπει ούτως ή άλλως να γίνουν με σταυρό.

Εντελώς αντίθετη είναι η επιχειρηματολογία των κ. Σπυρόπουλου, Παραρά, Τσακυράκη και Αλιβιζάτου. Οι τελευταίοι αναφέρουν ότι ο νόμος, όταν μιλά για «τελευταίες εκλογές», δεν διακρίνει αν αυτές διεξήχθησαν με λίστα ή σταυρό.

Επομένως, λένε, το 18μηνο έχει αρχίσει ξανά να «τρέχει» από τον προηγούμενο Σεπτέμβριο, με συνέπεια οι επόμενες εκλογές να πρέπει να διενεργηθούν με λίστα ώς τον Μάρτιο του 2017. 

Ως προς δε την επιχειρηματολογία τους, είναι και εκείνοι κάθετοι. Επικαλούνται νομολογία του Ανωτάτου Ειδικού Δικαστηρίου, το οποίο έχει αποφανθεί ότι η λίστα ουδόλως προσβάλλει την αρχή της αμεσότητας της ψήφου, και προσθέτουν ότι το δημόσιο συμφέρον ή και η ερμηνεία ενός νόμου δεν μπορεί να καθορίζεται από την «ανάγκη» των βουλευτών να μην μπαίνουν σε προσωπικά έξοδα για την εκλογή τους.

Κατόπιν τούτων, έχει ενδιαφέρον τι θα κάνει η κυβέρνηση, διότι η απόφασή της δεν είναι καθόλου απίθανο να προσβληθεί δικαστικά. Πόσο μάλλον αν ο κ. Τσίπρας επιχειρήσει να εκμεταλλευθεί τη συνταγματική διχογνωμία για να αποτρέψει την ανανέωση της Ν.Δ., στην οποία προσβλέπει ο κ. Μητσοτάκης για προφανείς λόγους...
Κωνσταντίνος Ζούλας
Πηγή:kathimerini.gr
Newsroom MykonosTicker