Στην ασφάλεια κρίνεται φέτος ο ελληνικός τουρισμός

Στις κρατήσεις της τελευταίας στιγμής και στο μείζον θέμα της προβολής της Ελλάδας ως ασφαλούς προορισμού θα παιχτεί το......

μέλλον της φετινής τουριστικής σεζόν για τη χώρα μας, που προδιαγράφεται για μία ακόμη χρονιά ρευστό. Και αν το περασμένο έτος η αβεβαιότητα και το ασταθές οικονομικό περιβάλλον αποτέλεσαν τον μεγαλύτερο πονοκέφαλο για τους ξενοδόχους και τους εγχώριους τουριστικούς φορείς, φέτος προστίθεται και ο πολύ σημαντικός -εξωγενής- παράγοντας των τρομοκρατικών επιθέσεων που έχει φρενάρει τη ζήτηση για ταξίδια όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά συνολικά στο σύνολο των ευρωπαϊκών προορισμών.

To... θετικό για τη χώρα μας είναι ότι συνολικά οι κρατήσεις για την Ελλάδα κινούνται, έστω και οριακά, με θετικό πρόσημο κοντά στο 5% - με μεγάλες πάντως αυξομειώσεις ανάλογα με την περιοχή. Αρνητικό στοιχείο, ωστόσο, αποτελεί το γεγονός ότι ο ελληνικός τουρισμός, μετά από την τελευταία τριετία των υψηλών επιδόσεων, φαίνεται να παρουσιάζει σημάδια κόπωσης και να μην καταφέρνει να επωφεληθεί, επί του παρόντος, από τις απώλειες που υφίσταται η γειτονική Τουρκία, γεγονός που κάνει τους τουριστικούς φορείς να αναβάλλουν για αργότερα, περί τα τέλη Φεβρουαρίου, τις προβλέψεις τους αναφορικά με το πώς θα κινηθεί η σεζόν του 2016, ακριβώς λόγω της ρευστότητας των γενικότερων συνθηκών στον τουρισμό της Μεσογείου.

«Τα δεδομένα που έχουμε για φέτος είναι ότι συνολικά η ζήτηση για ταξίδια στο εξωτερικό εμφανίζεται μειωμένη όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά και τους λοιπούς προορισμούς», αναφέρει σχετικά ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ) Ανδρέας Ανδρεάδης. Επομένως, οι κρατήσεις της τελευταίας στιγμής θα αναδείξουν σε μεγάλο βαθμό τους προορισμούς που θα επικρατήσουν στις προτιμήσεις των τουριστών οι οποίοι δεν θα επιλέξουν τη χώρα τους για τις διακοπές τους.

«Υπάρχει εκτεταμένη γεωπολιτική αστάθεια, η οποία είναι ιδιαίτερα έντονη στη γειτονιά μας. Πρέπει να διασφαλίσουμε ως κόρη οφθαλμού την εικόνα ασφάλειας της Ελλάδας στο εξωτερικό. Προκειμένου η χώρα μας να κερδίσει μερίδιο το 2016 κάτω από αυτές τις συνθήκες θα πρέπει να εστιάσει σε τρία βασικά σημεία: πρώτον, να συνεχίσει να εκπέμπει εικόνα σταθερότητας στο εξωτερικό, να ακολουθήσει σωστό μάρκετινγκ και επιπλέον να διαχειριστεί το προσφυγικό ζήτημα με τρόπο ώστε να αντιστραφεί το κλίμα υπέρ της, προβάλλοντας με έμφαση το στοιχείο της ελληνικής φιλοξενίας που αποτελεί, ούτως ή άλλως, παράδοση για τη χώρα μας», επισημαίνει ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ.

Ενδεικτικά, η Κως επλήγη το 2015 τουριστικά από την υπερέκθεση όσον αφορά το προσφυγικό ζήτημα, το οποίο έχει πάψει προ πολλού να αποτελεί τοπικό ζήτημα ή απλά ένα πρόβλημα για τον τουρισμό. «Αποτελεί εθνικό και ευρωπαϊκό θέμα, κι έτσι θα πρέπει να το αντιμετωπίσουμε. Με αυτά τα δεδομένα εργαζόμαστε αυτή τη στιγμή ώστε να δούμε ποια είναι η ζημιά που έχει υποστεί το νησί και επιπλέον επεξεργαζόμαστε ένα πλάνο θεραπείας», αναφέρει χαρακτηριστικά ο περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου Γιώργος Χατζημάρκος.

Το θέμα της αύξησης του ΦΠΑ με την κατάργηση των εξαιρέσεων για τα νησιά στον… δεύτερο γύρο (ο οποίος βάσει μνημονίου προβλέπεται τον Ιούνιο του 2016) φαίνεται ότι παραμένει ανοικτό από την κυβέρνηση, ειδικά για τα ελληνικά νησιά που δέχονται το φορτίο των προσφύγων. Οι φορείς, πάντως, των εν λόγω περιοχών (Κως, Λέσβος, Χίος, Σάμος, Λέρος) τηρούν στάση αναμονής για τις οριστικές αποφάσεις και λειτουργούν με τη λογική «βλέποντας και κάνοντας», ανάλογα δηλαδή με το πώς προδιαγράφεται η πορεία των κρατήσεων για την επόμενη θερινή σεζόν.

Οπως αναφέρει σχετικά στο «Newmoney.gr» ο έπαρχος της Κω Γιώργος Χαλκιδιός, τα ποσοστά των απωλειών στις κρατήσεις για τη σεζόν του 2016 διαφέρουν σημαντικά και κυμαίνονται από 35% ως - ευτυχώς για τις όχι και τόσο βασικές αγορές για το νησί- ακόμη και στο 70%. 

Η ψαλίδα μικραίνει όταν πρόκειται για τις δύο βασικότερες αγορές - πηγές ξένων τουριστών για την Ελλάδα, όπως συμβαίνει στην περίπτωση της Γερμανίας και της Μ. Βρετανίας, από τις οποίες οι κρατήσεις κινούνται πτωτικά (κοντά στο -35%) αυτή τη στιγμή για τη σεζόν του 2016. Την ίδια στιγμή, μεγαλύτερες είναι οι απώλειες στις κρατήσεις από άλλες, όχι και τόσο βασικές αγορές, όπως η Αυστρία ή το Βέλγιο, όπου τα νούμερα του 2015 είναι στο -70%...

Σαφώς μικρότερες απώλειες μετρά ο έτερος σημαντικός προορισμός των Δωδεκανήσων, η Ρόδος, όπου η πτώση των προκρατήσεων συνολικά διαμορφώνεται σε ένα 10%-12%. Με βάση τα στοιχεία από τον Σύλλογο Διευθυντών Ξενοδοχείων Ρόδου, πτώση στις προκρατήσεις παρατηρείται από αγορές όπως η Γερμανία, η Ολλανδία, το Βέλγιο, η Πολωνία και η Αυστρία, ενώ οι κρατήσεις από Βρετανούς φαίνεται αυτή τη στιγμή να διαμορφώνονται σε ικανοποιητικά επίπεδα. Ο σύλλογος θεωρεί μία από τις βασικές αιτίες της κάμψης το θέμα της αύξησης των τιμών λόγω της κατάργησης των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ - εξ ου και μία από τις πρωτοβουλίες που λαμβάνονται αφορά την προβολή και διαφήμιση του νησιού στο εξωτερικό.

Η ισλαμοφοβία και οι ασφαλείς προορισμοί

Οσον αφορά το μείζον ζήτημα της ισλαμοφοβίας, για την οποία πολύς λόγος γίνεται αυτή την περίοδο στον ευρωπαϊκό τουρισμό, ο ΣΕΤΕ πραγματοποιεί αυτή την περίοδο μελέτη με αντικείμενο το πόσο ασφαλείς θεωρούν οι τουρίστες τους ελληνικούς -και όχι μόνο- προορισμούς. Οπως φαίνεται πάντως, ανταγωνίστριές μας χώρες όπως η Ισπανία και η Πορτογαλία ανήκουν στους ασφαλείς προορισμούς, η Ελλάδα θεωρείται σχετικά ασφαλής, ενώ η Τουρκία ανήκει, όπως είναι ευνόητο στη δεδομένη συγκυρία, στους μη ασφαλείς προορισμούς. 

Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι η πτώση των κρατήσεων στις διεθνείς πτήσεις για την Κωνσταντινούπολη, με βάση τα στοιχεία που δημοσίευσε την περασμένη εβδομάδα η ForwardKeys (η οποία παρακολουθεί 14 εκατομμύρια κρατήσεις σε καθημερινή βάση) αγγίζει το 32% μετά τη βομβιστική επίθεση, με την πτώση από τη Γερμανία να είναι ακόμη μεγαλύτερη, στο 39%.

«Η μεγάλη εικόνα που έχουμε αυτή τη στιγμή συνολικά για τον τουρισμό της Μεσογείου είναι ότι οι θεωρούμενες ασφαλείς κλίνες δεν επαρκούν ώστε να καλύψουν την προσφορά», επισημαίνουν οι τουριστικοί φορείς, εκφράζοντας όμως συγκρατημένη αισιοδοξία, δεδομένου ότι η χώρα μας, έστω κι αν οι προκρατήσεις βρίσκονται χαμηλά, παραμένει ο δεύτερος δημοφιλέστερος προορισμός για το 2016 μετά την Ισπανία, με βάση τον προγραμματισμό των tour operators.

Παράλληλα, χαμηλές παραμένουν οι προσδοκίες από τη Ρωσία, με το θέμα των βιομετρικών θεωρήσεων να παραμένει στο επίκεντρο. «Εστω και αν γίνονται κάποια βήματα με συσκέψεις που πραγματοποιήθηκαν τις προηγούμενες ημέρες, το θέμα της στελέχωσης των προξενείων παραμένει», επισημαίνει ο κ. Ανδρεάδης. 

Παρ’ όλα αυτά, με αφίξεις περίπου 550.000 επισκεπτών πέρυσι, έναντι του 1,3 εκατομμυρίου Ρώσων προ τριετίας, «πλέον η αγορά της Ρωσίας θεωρείται μεσαία για την Ελλάδα, με άλλες αγορές, όπως αυτή της Πολωνίας, να θεωρούνται πλέον μεγαλύτερες», αναφέρει ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ. Τα νούμερα από τη Ρωσία παραμένουν πεσμένα και είναι αμφίβολο αν θα υπάρξει άνοδος, ειδικά όσο δεν ανακάμπτει η αγορά του πετρελαίου και η ισοτιμία του ευρώ έναντι του ρουβλίου δεν ευνοεί τα ταξίδια των Ρώσων στο εξωτερικό.

Η υπερφορολόγηση

Καθοριστικής σημασίας για τη φετινή σεζόν είναι και το θέμα της φορολογίας, το οποίο επηρεάζει αρνητικά την ανταγωνιστικότητα του ελληνικού τουριστικού προϊόντος: «Από την κατάργηση του μειωμένου ΦΠΑ στα νησιά καλλιεργήθηκαν λάθος προσδοκίες. Από την εκκαθάριση των περιοδικών δηλώσεων ΦΠΑ στο τέλος Ιανουαρίου θα φανεί η πλήρης αποτυχία του μέτρου, δεδομένου ότι με βάση τις πρώτες ενδείξεις τα έσοδα κινούνται σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα του αναμενομένου», αναφέρει ο κ. Χατζημάρκος.

Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και ο κ. Ανδρεάδης: «Το μεγάλο θέμα της υπερφορολόγησης παραμένει και το πλέον ανησυχητικό είναι ότι δεν βλέπουμε ένα τέλος σε αυτή την πρακτική. Εστω και αν στην πρόσφατη συνάντηση που πραγματοποιήθηκε με τους κοινωνικούς εταίρους πήραμε μια πρώτη δέσμευση ότι δεν θα υπάρξει καμία αύξηση, εφεξής θα πρέπει το όποιο δημοσιονομικό κενό παρουσιαστεί να καλύπτεται από μείωση δαπανών ή πάταξη της φοροδιαφυγής. Τα δημόσια ταμεία χάνουν πάνω από 200-250 εκατ. ευρώ έσοδα από τα παράνομα καταλύματα της λεγόμενης οικονομίας του διαμοιρασμού. Για τη σεζόν του 2017 θα πρέπει να επανέλθουν οι συντελεστές του ΦΠΑ στο κομμάτι της εστίασης και της διαμονής σε ανταγωνιστικά επίπεδα».

Οι πελάτες της Ελλάδας στο προϊόν «ήλιος και θάλασσα»

Μπορεί ο στόχος που θέτει το υπουργείο Τουρισμού, σύμφωνα και με την αναπληρώτρια υπουργό Ελενα Κουντουρά, να εστιάζει στην επέκταση της σεζόν από τις 20 Μαρτίου έως το τέλος Νοεμβρίου, κυρίως για την Κρήτη και το Νότιο Αιγαίο όπου ευνοούν και οι κλιματολογικές συνθήκες, και να δρομολογείται η δημιουργία ειδικής διεύθυνσης στο υπουργείο για τις εναλλακτικές μορφές τουρισμού, ωστόσο το βασικό προϊόν για τη χώρα μας παραμένει το «ήλιος και θάλασσα» (Η&Θ).

Με βάση τα στοιχεία του SETE Intelligence, το μερίδιο αγοράς της χώρας μας στον ευρωπαϊκό τουρισμό τύπου «ήλιος και θάλασσα» είναι πολύ σημαντικό και ανέρχεται σε 8,5% των ταξιδιών, 8,9% των διανυκτερεύσεων και 8,9% της δαπάνης. Ο μέσος τουρίστας στην Ελλάδα έχει μακρύτερη διαμονή και δαπανά περισσότερα χρήματα από τον μέσο Ευρωπαίο τουρίστα σε αυτό το κομμάτι.

Παρόλο που το μεγαλύτερο μερίδιο τουριστών τέτοιου τύπου που επισκέπτονται τη χώρα μας προέρχεται από την Ευρώπη -πάνω από 90%-, εντούτοις υπάρχει σημαντικός αριθμός επισκεπτών εκτός Ευρώπης που προβαίνουν σε υψηλότερες καταναλωτικές δαπάνες (1.942 ευρώ και 221 ευρώ έναντι 1.011 ευρώ και 94 ευρώ, ανά ταξίδι και ανά ημέρα αντίστοιχα), αυξάνοντας τη συνολική καταναλωτική δαπάνη τόσο ανά ταξίδι όσο και ανά ημέρα στην Ελλάδα.

Συμπερασματικά, το μερίδιο αγοράς των επισκεπτών εκτός Ευρώπης στην Ελλάδα ανέρχεται σε 5% των ταξιδιών, 4% των διανυκτερεύσεων και 9% της δαπάνης.

Αξιοσημείωτες είναι οι διαφορές μεριδίου αγοράς που παρουσιάζουν οι χώρες από τις οποίες προέρχεται ο τουρισμός «ήλιος και θάλασσα» στην Ελλάδα ανάλογα με τον τρόπο μέτρησης του μεριδίου αγοράς (ταξίδια - διανυκτερεύσεις - δαπάνη). Ετσι, η Γερμανία έχει μερίδιο αγοράς στον εισερχόμενο τουρισμό Η&Θ στην Ελλάδα 16% σε αφίξεις αλλά 18% σε δαπάνη, η Βρετανία 12% και 11% και η Ρωσία 11% και 14% αντίστοιχα.

Αναφορικά με την ηλικία, το 82% των τουριστών στην Ελλάδα είναι 25-64 ετών και κατανέμεται ισομερώς στις επιμέρους ηλικιακές ομάδες.

Αντίστοιχα, υψηλό ποσοστό παρατηρείται και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Σημαντική διαφοροποίηση παρατηρείται στο συγκριτικά αυξημένο ποσοστό εισερχομένων τουριστών στην Ελλάδα στις ηλικίες 55- 64 (22% έναντι 17%) και μικρότερη στους άνω των 65 (7% έναντι 9%) και στους κάτω των 25 ετών (29% έναντι 32%).

Εξετάζοντας τα στοιχεία των αγορών προέλευσης, παρατηρούνται αυξημένα ποσοστά από την Πολωνία (35%) στους πολύ νέους (15-24), από την Ιταλία (33%) και τη Ρωσία (28%) στις ηλικίες 25-34, από τη Βρετανία (29%) στις ηλικίες 35-44, από το Βέλγιο (38%) και τη Γαλλία (29%) στις ηλικίες 45-54 και από την Ολλανδία (41%), τη Βρετανία (31%) και τη Σκανδιναβία (29%) στις ηλικίες 55-64.

Οι τουρίστες που επισκέπτονται την Ελλάδα για διακοπές «ήλιος και θάλασσα» είναι σε ποσοστό 57% ανώτερου οικογενειακού εισοδήματος (έναντι 51% του ευρωπαϊκού μέσου όρου) και σε 28% μέσου-ανώτερου (το ίδιο και ο ευρωπαϊκός μέσος όρος), δηλαδή το 85% του εισερχόμενου τουρισμού Η&Θ στην Ελλάδα έχει εισόδημα άνω του μέσου όρου της χώρας από την οποία προέρχεται.

Επίσης, μόλις 15% των τουριστών Η&Θ στην Ελλάδα προέρχεται από εισοδηματικές τάξεις κάτω του μέσου όρου, έναντι 21% ευρωπαϊκού μέσου όρου. Μόνο στις αγορές Βελγίου (23%) και Ιταλίας (25%) το ποσοστό που προέρχεται από τις εισοδηματικές τάξεις κάτω του μέσου όρου υπερβαίνει τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (21%). 

Εντυπωσιακά υψηλά είναι τα ποσοστά από τις ανώτερες εισοδηματικές τάξεις από Γαλλία (71%), Τουρκία (71%), Σκανδιναβία (64%), Ρωσία (62%) και Βρετανία (62%). Συγκριτικά, εντυπωσιακά υψηλό είναι το ποσοστό τουριστών από Γερμανία (13%) που προέρχεται από την κατώτερη εισοδηματική τάξη. 

Το 92% των τουριστών που επιλέγουν την Ελλάδα για διακοπές Η&Θ έχει προχωρήσει σε προκράτηση, ελαφρά υψηλότερο έναντι του ευρωπαϊκού μέσου όρου (88%). Το ποσοστό αυτό υπερβαίνει το 95% στη Γερμανία, στη Βρετανία, στη Σκανδιναβία, στην Ολλανδία και την Ιταλία (αγορές με σημαντική εξάρτηση από το tour operating), ενώ είναι μόλις 66% στην Τουρκία και 56% στη Σερβία, όπου υπάρχει σημαντική οδική πρόσβαση - και για την Τουρκία και ακτοπλοϊκή.
Στεφανία Σούκη
Πηγή: newmoney.gr
Newsroom MykonosTicker