Οταν το 2013 η Κύπρος εισερχόταν σε μνημόνιο συνοδευόμενο από πρωτοφανή μέτρα.....
για ολόκληρη την Ευρωζώνη, κανείς δεν μπορούσε να προβλέψει πώς θα εξελισσόταν η πορεία της οικονομίας τα επόμενα χρόνια. Οι προβλέψεις των δανειστών, αλλά και εγχώριων θεσμών, έκαναν λόγο για ύφεση μέχρι και 15% την τριετία 2013-15, ενώ και η κατάσταση στο τραπεζικό σύστημα ήταν ιδιαίτερα αβέβαιη, μετά το «κούρεμα» καταθέσεων και το λουκέτο της Λαϊκής Τράπεζας.
Ενδεχομένως το πάθημα από την καταψήφιση της απόφασης του πρώτου Eurogroup για επιβολή τέλους σε όλες τις καταθέσεις, αντί «κουρέματος» σε καταθέσεις στη Λαϊκή και στην Τράπεζα Κύπρου, να έδωσε ένα καλό μάθημα στους βουλευτές.
Στην πορεία, ωστόσο, διαφάνηκε πως η εγχώρια ζήτηση ήταν πολύ πιο ανθεκτική απ’ ό,τι αναμενόταν, συμβάλλοντας σημαντικά στην επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων, αφού τα έσοδα ήταν σταθερά περισσότερα από όσα αναμενόταν πως θα είναι. Την ίδια ώρα, η αυστηρή δημοσιονομική πολιτική είχε ως αποτέλεσμα να περιοριστούν τα έξοδα και το δημοσιονομικό ισοζύγιο να βελτιωθεί σημαντικά.
Σημαντικό ρόλο στη συγκράτηση της ύφεσης είχε και η συμμετοχή ξένων επενδυτών. Η παραχώρηση διαφόρων κινήτρων από την κυβέρνηση, τόσο φορολογικών όσο και πολιτικών, είχε ως αποτέλεσμα την επένδυση νέων κεφαλαίων στην κυπριακή οικονομία, έστω κι αν αρκετές από τις επενδύσεις έγιναν προς εκμετάλλευση της ιδιαίτερα μεγάλης πτώσης των τιμών των ακινήτων.
Ως αποτέλεσμα, ένα ποσό της τάξης περίπου των 2 δισ. ευρώ από το πρόγραμμα στήριξης καθίσταται μη αναγκαίο, παρά το γεγονός πως εκκρεμεί ακόμα μία δόση των 300 εκατ. ευρώ, η οποία φαίνεται πως τελικά δεν θα καταβληθεί αφού το προαπαιτούμενο που απομένει δεν πρόκειται να εγκριθεί από τη Βουλή.
«Ψευδο-επαναστάτες»
Με εξαίρεση κάποια νομοσχέδια που καθυστέρησαν να εγκριθούν, όπως αυτό που αφορούσε τις εκποιήσεις, η κυπριακή Βουλή δεν δυσκόλεψε την προσπάθεια της κυβέρνησης για τήρηση των προαπαιτουμένων που έθεταν οι δανειστές. Ειδικά το ΔΗΚΟ, που έχει τον ρόλο του ρυθμιστή στα κοινοβουλευτικά έδρανα, παρόλο που αποχώρησε νωρίς από την κυβέρνηση, εντούτοις κατά τη συζήτηση βασικών νομοσχεδίων, που θα έκριναν την καταβολή δόσεων, τηρούσε θετική στάση.
Τη μοναδική φορά που... δεν μέτρησαν σωστά μέχρι το 56 (τόσα είναι τα μέλη της Βουλής) και καταψήφισαν το νομοσχέδιο για στήριξη του Συνεργατισμού, σχεδόν αμέσως έσπευσαν να διορθώσουν την πράξη τους με νέα ψηφοφορία, όπως κι έκαναν.
Ενδεχομένως το πάθημα από την καταψήφιση της απόφασης του πρώτου Eurogroup για επιβολή τέλους σε όλες τις καταθέσεις, αντί «κουρέματος» σε καταθέσεις στη Λαϊκή και την Τράπεζα Κύπρου, να έδωσε ένα καλό μάθημα στους βουλευτές.
Με τις βουλευτικές εκλογές να προγραμματίζονται σε μερικούς μήνες, τα δημόσια οικονομικά να έχουν αποφορτιστεί σημαντικά και τη χώρα να έχει ανακτήσει την πρόσβαση στις αγορές –έστω και με «τσιμπημένο» επιτόκιο– η αντιπολίτευση έχει εξαγγείλει πως δεν πρόκειται να ψηφίσει την τελευταία νομοθεσία-προαπαιτούμενο για την καταβολή της επόμενης δόσης από τον ESM, η οποία είναι και η τελευταία του προγράμματος στήριξης που λήγει στις 31 Μαρτίου 2015.
Επιστροφή
Με αυτά τα δεδομένα, η χώρα δεν εξέρχεται του μνημονίου με τους καλύτερους οιωνούς, αφού αφήνει πίσω της δανεισμό 300 εκατ. ευρώ που θα ήταν φθηνότερος κατά περίπου δύο ποσοστιαίες μονάδες από την πρόσφατη έκδοση δεκαετούς ομολόγου με κουπόνι 4,25%. Παράλληλα στέλνει και ένα αρνητικό μήνυμα στις αγορές και στους οίκους αξιολόγησης, οι οποίοι ακόμα αξιολογούν την Κύπρο 2-3 βαθμίδες κάτω από το επενδυτικό όριο.
Με την ολοκλήρωση του προγράμματος, η χώρα τίθεται αυτόματα εκτός ποσοτικής χαλάρωσης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, κάτι που θα έχει ως συνέπεια η απόδοση των ομολόγων στη δευτερογενή αγορά να πιεστεί ακόμα περισσότερο.
Το δεκαετές ομόλογο του ενός δισ. ευρώ που εκδόθηκε τον Νοέμβριο βρέθηκε προς τα τέλη του 2015 να έχει απόδοση στη δευτερογενή αγορά γύρω στο 3,70%, αλλά το τελευταίο διάστημα η απόδοσή του έχει πλησιάσει το 4%, επηρεαζόμενο τόσο από τις εσωτερικές εξελίξεις όσο και από τις διεθνείς. Με τη χώρα να ετοιμάζει ακόμα μία έξοδο στις διεθνείς αγορές για άντληση ρευστού το δεύτερο εξάμηνο του 2016, οι εξελίξεις στο ενδιάμεσο κρίνονται ιδιαίτερα σημαντικές.
Η αντιπολίτευση στην Κύπρο διαμαρτύρεται συνεχώς πως οι αριθμοί ευημερούν αλλά οι άνθρωποι όχι. Για να στηρίξουν το επιχείρημά τους, προτάσσουν το υψηλό ποσοστό ανεργίας, τη σημαντική μείωση των εισοδημάτων, τη μεγέθυνση του χάσματος μεταξύ πλουσίων και φτωχών και τα πολύ υψηλά επίπεδα μη εξυπηρετούμενων δανείων, τα οποία, αν και οι αναδιαρθρώσεις τρέχουν, εξακολουθούν να είναι σε επίπεδα που πλησιάζουν το 50%.
Η κυβέρνηση από την πλευρά της ευελπιστεί πως τέτοιας φύσεως ζητήματα δεν μπορούν να αμβλυνθούν από τη μία μέρα στην άλλη και πως η αποκλιμάκωσή τους είναι άμεσα συνυφασμένη με τη γενικότερη πορεία της οικονομίας. Εκφράζεται η αισιοδοξία πως με την εδραίωση και αύξηση των ρυθμών ανάπτυξης της οικονομίας τα προαναφερόμενα προβλήματα σταδιακά θα αμβλύνονται.
Αλλαγές
Με το ενδεχόμενο επέκτασης του προγράμματος να έχει απορριφθεί, η κυβέρνηση για το 2016 στρέφει την προσοχή της σε διαρθρωτικής φύσεως αλλαγές. Ηδη εδώ και μήνες βρίσκεται ενώπιον της Βουλής πακέτο νομοσχεδίων σε σχέση με τον δημόσιο τομέα.
Ο τρόπος προσλήψεων, προαγωγών, η δυνατότητα μετακίνησης προσωπικού είναι μερικά από τα θέματα που θα ρυθμιστούν. Σημαντικότερο όμως είναι το νομοσχέδιο που διέπει τα μισθολογικά του Δημοσίου και το οποίο προβλέπει πως οι ετήσιες συνολικές αυξήσεις δεν θα υπερβαίνουν σε ποσοστό τον αντίστοιχο ρυθμό ανάπτυξης του ΑΕΠ της χρονιάς που πέρασε. Παράλληλα, σε προχωρημένο στάδιο βρίσκονται οι διαβουλεύσεις για δημιουργία δύο υφυπουργείων, Τουρισμού και Ανάπτυξης, εντός του πρώτου εξαμήνου του 2016.
Σημαντικές αλλαγές αναμένονται και στη διοικητική δομή της κεντρικής τράπεζας, η οποία εικάζεται πως θα εισαγάγει ένα μοντέλο γερμανικής ή αυστριακής λειτουργίας, ύστερα από υποδείξεις και του ΔΝΤ.
Ανοιχτό ζήτημα, που δεν φαίνεται να επιλύεται, παραμένει η απαξίωση που επικρατεί στον μέσο πολίτη απέναντι σε όλους σχεδόν τους θεσμούς του κράτους, κάτι που καταγράφεται ξεκάθαρα σε όλες τις δημοσκοπήσεις που διεξάγονται στο νησί.
ΑΝΤΩΝΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ
Πηγή: kathimerini.gr
Newsroom MykonosTicker
Ενδεχομένως το πάθημα από την καταψήφιση της απόφασης του πρώτου Eurogroup για επιβολή τέλους σε όλες τις καταθέσεις, αντί «κουρέματος» σε καταθέσεις στη Λαϊκή και στην Τράπεζα Κύπρου, να έδωσε ένα καλό μάθημα στους βουλευτές.
Στην πορεία, ωστόσο, διαφάνηκε πως η εγχώρια ζήτηση ήταν πολύ πιο ανθεκτική απ’ ό,τι αναμενόταν, συμβάλλοντας σημαντικά στην επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων, αφού τα έσοδα ήταν σταθερά περισσότερα από όσα αναμενόταν πως θα είναι. Την ίδια ώρα, η αυστηρή δημοσιονομική πολιτική είχε ως αποτέλεσμα να περιοριστούν τα έξοδα και το δημοσιονομικό ισοζύγιο να βελτιωθεί σημαντικά.
Σημαντικό ρόλο στη συγκράτηση της ύφεσης είχε και η συμμετοχή ξένων επενδυτών. Η παραχώρηση διαφόρων κινήτρων από την κυβέρνηση, τόσο φορολογικών όσο και πολιτικών, είχε ως αποτέλεσμα την επένδυση νέων κεφαλαίων στην κυπριακή οικονομία, έστω κι αν αρκετές από τις επενδύσεις έγιναν προς εκμετάλλευση της ιδιαίτερα μεγάλης πτώσης των τιμών των ακινήτων.
Ως αποτέλεσμα, ένα ποσό της τάξης περίπου των 2 δισ. ευρώ από το πρόγραμμα στήριξης καθίσταται μη αναγκαίο, παρά το γεγονός πως εκκρεμεί ακόμα μία δόση των 300 εκατ. ευρώ, η οποία φαίνεται πως τελικά δεν θα καταβληθεί αφού το προαπαιτούμενο που απομένει δεν πρόκειται να εγκριθεί από τη Βουλή.
«Ψευδο-επαναστάτες»
Με εξαίρεση κάποια νομοσχέδια που καθυστέρησαν να εγκριθούν, όπως αυτό που αφορούσε τις εκποιήσεις, η κυπριακή Βουλή δεν δυσκόλεψε την προσπάθεια της κυβέρνησης για τήρηση των προαπαιτουμένων που έθεταν οι δανειστές. Ειδικά το ΔΗΚΟ, που έχει τον ρόλο του ρυθμιστή στα κοινοβουλευτικά έδρανα, παρόλο που αποχώρησε νωρίς από την κυβέρνηση, εντούτοις κατά τη συζήτηση βασικών νομοσχεδίων, που θα έκριναν την καταβολή δόσεων, τηρούσε θετική στάση.
Τη μοναδική φορά που... δεν μέτρησαν σωστά μέχρι το 56 (τόσα είναι τα μέλη της Βουλής) και καταψήφισαν το νομοσχέδιο για στήριξη του Συνεργατισμού, σχεδόν αμέσως έσπευσαν να διορθώσουν την πράξη τους με νέα ψηφοφορία, όπως κι έκαναν.
Ενδεχομένως το πάθημα από την καταψήφιση της απόφασης του πρώτου Eurogroup για επιβολή τέλους σε όλες τις καταθέσεις, αντί «κουρέματος» σε καταθέσεις στη Λαϊκή και την Τράπεζα Κύπρου, να έδωσε ένα καλό μάθημα στους βουλευτές.
Με τις βουλευτικές εκλογές να προγραμματίζονται σε μερικούς μήνες, τα δημόσια οικονομικά να έχουν αποφορτιστεί σημαντικά και τη χώρα να έχει ανακτήσει την πρόσβαση στις αγορές –έστω και με «τσιμπημένο» επιτόκιο– η αντιπολίτευση έχει εξαγγείλει πως δεν πρόκειται να ψηφίσει την τελευταία νομοθεσία-προαπαιτούμενο για την καταβολή της επόμενης δόσης από τον ESM, η οποία είναι και η τελευταία του προγράμματος στήριξης που λήγει στις 31 Μαρτίου 2015.
Επιστροφή
Με αυτά τα δεδομένα, η χώρα δεν εξέρχεται του μνημονίου με τους καλύτερους οιωνούς, αφού αφήνει πίσω της δανεισμό 300 εκατ. ευρώ που θα ήταν φθηνότερος κατά περίπου δύο ποσοστιαίες μονάδες από την πρόσφατη έκδοση δεκαετούς ομολόγου με κουπόνι 4,25%. Παράλληλα στέλνει και ένα αρνητικό μήνυμα στις αγορές και στους οίκους αξιολόγησης, οι οποίοι ακόμα αξιολογούν την Κύπρο 2-3 βαθμίδες κάτω από το επενδυτικό όριο.
Με την ολοκλήρωση του προγράμματος, η χώρα τίθεται αυτόματα εκτός ποσοτικής χαλάρωσης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, κάτι που θα έχει ως συνέπεια η απόδοση των ομολόγων στη δευτερογενή αγορά να πιεστεί ακόμα περισσότερο.
Το δεκαετές ομόλογο του ενός δισ. ευρώ που εκδόθηκε τον Νοέμβριο βρέθηκε προς τα τέλη του 2015 να έχει απόδοση στη δευτερογενή αγορά γύρω στο 3,70%, αλλά το τελευταίο διάστημα η απόδοσή του έχει πλησιάσει το 4%, επηρεαζόμενο τόσο από τις εσωτερικές εξελίξεις όσο και από τις διεθνείς. Με τη χώρα να ετοιμάζει ακόμα μία έξοδο στις διεθνείς αγορές για άντληση ρευστού το δεύτερο εξάμηνο του 2016, οι εξελίξεις στο ενδιάμεσο κρίνονται ιδιαίτερα σημαντικές.
Η αντιπολίτευση στην Κύπρο διαμαρτύρεται συνεχώς πως οι αριθμοί ευημερούν αλλά οι άνθρωποι όχι. Για να στηρίξουν το επιχείρημά τους, προτάσσουν το υψηλό ποσοστό ανεργίας, τη σημαντική μείωση των εισοδημάτων, τη μεγέθυνση του χάσματος μεταξύ πλουσίων και φτωχών και τα πολύ υψηλά επίπεδα μη εξυπηρετούμενων δανείων, τα οποία, αν και οι αναδιαρθρώσεις τρέχουν, εξακολουθούν να είναι σε επίπεδα που πλησιάζουν το 50%.
Η κυβέρνηση από την πλευρά της ευελπιστεί πως τέτοιας φύσεως ζητήματα δεν μπορούν να αμβλυνθούν από τη μία μέρα στην άλλη και πως η αποκλιμάκωσή τους είναι άμεσα συνυφασμένη με τη γενικότερη πορεία της οικονομίας. Εκφράζεται η αισιοδοξία πως με την εδραίωση και αύξηση των ρυθμών ανάπτυξης της οικονομίας τα προαναφερόμενα προβλήματα σταδιακά θα αμβλύνονται.
Αλλαγές
Με το ενδεχόμενο επέκτασης του προγράμματος να έχει απορριφθεί, η κυβέρνηση για το 2016 στρέφει την προσοχή της σε διαρθρωτικής φύσεως αλλαγές. Ηδη εδώ και μήνες βρίσκεται ενώπιον της Βουλής πακέτο νομοσχεδίων σε σχέση με τον δημόσιο τομέα.
Ο τρόπος προσλήψεων, προαγωγών, η δυνατότητα μετακίνησης προσωπικού είναι μερικά από τα θέματα που θα ρυθμιστούν. Σημαντικότερο όμως είναι το νομοσχέδιο που διέπει τα μισθολογικά του Δημοσίου και το οποίο προβλέπει πως οι ετήσιες συνολικές αυξήσεις δεν θα υπερβαίνουν σε ποσοστό τον αντίστοιχο ρυθμό ανάπτυξης του ΑΕΠ της χρονιάς που πέρασε. Παράλληλα, σε προχωρημένο στάδιο βρίσκονται οι διαβουλεύσεις για δημιουργία δύο υφυπουργείων, Τουρισμού και Ανάπτυξης, εντός του πρώτου εξαμήνου του 2016.
Σημαντικές αλλαγές αναμένονται και στη διοικητική δομή της κεντρικής τράπεζας, η οποία εικάζεται πως θα εισαγάγει ένα μοντέλο γερμανικής ή αυστριακής λειτουργίας, ύστερα από υποδείξεις και του ΔΝΤ.
Ανοιχτό ζήτημα, που δεν φαίνεται να επιλύεται, παραμένει η απαξίωση που επικρατεί στον μέσο πολίτη απέναντι σε όλους σχεδόν τους θεσμούς του κράτους, κάτι που καταγράφεται ξεκάθαρα σε όλες τις δημοσκοπήσεις που διεξάγονται στο νησί.
ΑΝΤΩΝΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ
Πηγή: kathimerini.gr
Newsroom MykonosTicker
