Πριν από κάνα δυο χρόνια στη Νέα Υόρκη, ένα φθινοπωρινό βράδυ.....
με φοβερή κακοκαιρία, γυρνώντας από το πανεπιστήμιο είδα πολλούς ανθρώπους να στέκονται σε μια μεγάλη ουρά έξω στο δρόμο και να περιμένουν γεμάτοι ελπίδα τη σειρά τους για να αγοράσουν ένα λαχνό του λόττο για μια κλήρωση πολλών εκατομμυρίων. Αψηφώντας μια καταρρακτώδη βροχή, τις αστραπές και τις βροντές, στέκονταν υπομονετικά έξω από το μικρό μαγαζί τής 35ης οδού.
Από περιέργεια, πλησίασα ένα ζευγάρι στο τέλος της ουράς, που το διασκέδαζαν, αν και είχαν γίνει μούσκεμα με τη μικροσκοπική ομπρέλα που κρατούσαν, και τους ρώτησα ευγενικά αν ήξεραν ότι η στατιστική πιθανότητα να κερδίσουν ήταν μικρότερη από την πιθανότητα να τους πέσει ένας κεραυνός στο κεφάλι. Η ερώτησή μου τους ξάφνιασε λίγο, αλλά μου απάντησαν κι οι δυο με μια φωνή ότι «θεωρητικά, ναι» δεν τους ένοιαζε όμως, γιατί ένιωθαν πολύ πιο κοντά στο χτύπημα της καλής τύχης παρά του κεραυνού.
Φαντάζομαι ότι αυτή ακριβώς τη συμπεριφορά εννοούσε ο ανθρωπολόγος Λάιονελ Τάιγκερ όταν είπε ότι «ο αισιόδοξος υπολογισμός των πιθανοτήτων είναι τόσο θεμελιακή ανθρώπινη τάση όσο και η αναζήτηση τροφής όταν πεινάμε»
Οι αισιόδοξοι άνθρωποι περιμένουν να τους πάνε όλα καλά κι έχουν αυτή την προδιάθεση. Οι απαισιόδοξοι περιμένουν να τους πάνε άσχημα και η προδιάθεσή τους διαμορφώνεται αντίστοιχα. Αν, για παράδειγμα, ένα άτομο πιστεύει ότι θα πετύχει αυτό που έχει βάλει στόχο, πιθανότατα θα το προσπαθήσει. Αντίθετα, αν φοβάται ότι θα αποτύχει, το πιο πιθανό είναι να μην προσπαθήσει καν. Η αμφιβολία μπορεί να μας καταστήσει ανίκανους να πραγματοποιήσουμε τους στόχους μας, όποιοι κι αν είναι.
Ο Ισπανός φιλόσοφος Χουλιάν Μαρίας θεωρεί ότι η ελπίδα για μελλοντική ευτυχία είναι πολύ πιο σημαντική χπό τη σημερινή ευτυχία. Στο βιβλίο του Η ανθρώπινη ευτυχία (1987) σημειώνει ότι νιώθουμε καλύτερα αν σκεφτούμε ότι αύριο θα είμαστε καλά, κι ας μην είμαστε σήμερα. Αντίθετα, όταν είμαστε καλά και για κάποιο λόγο πιστέψουμε ότι αύριο θα νιώσουμε άσχημα, παύουμε να νιώθουμε καλά. Υποστηρίζει ότι όταν λέμε «είμαι ευτυχισμένος», στην πραγματικότητα εννοούμε «θα είμαι ευτυχισμένος».
Για τον Μαρίας, η ευτυχία μας δεν είναι παρά μια αναμονή, ένα όραμα. Η ευτυχία συνδέεται με την προσδοκία ότι τα σχέδιά μας -η σχέση μας με ένα πρόσωπο, μια δουλειά ή ένα ταξίδι- θα μας γεμίσουν χαρά ή ευτυχία. Αυτός ο στοχαστής εμβαθύνει στη σημασία της ελπίδας όταν λέει πως οι άνθρωποι δεν είναι η αντανάκλαση μόνο των γεγονότων της βιογραφίας τους, αλλά και των προσδοκιών και των ονείρων τους.
Υπάρχουν δύο κατηγορίες ελπίδας, η μία είναι γενική και η άλλη συγκεκριμένη. Η πρώτη περιλαμβάνει τις συνολικές προσδοκίες που τρέφουμε για το μέλλον, οι οποίες βασίζονται στις πεποιθήσεις ή τις αξίες μας σχετικά με τη ζωή, όπως το νόημα που αποδίδουμε στην ύπαρξη, η πρόβλεψή μας για τη μοίρα της ανθρωπότητας ή το κατά πόσο πιστεύουμε ότι το κακό, οι αδικίες ή οι αρρώστιες που μας πλήττουν δεν θα έχουν την τελευταία λέξη
Αυτή η γενικά αισιόδοξη θεώρηση είναι συνήθως αποτέλεσμα γνήσιων θετικών πεποιθήσεων. Κάποιες φορές πρόκειται για πιστεύω που ανήκουν στο βασίλειο της θρησκείας ή της φιλοσοφίας, ενώ άλλες φορές προέρχονται από την επιστήμη ή το χειροπιαστό ανθρώπινο κόσμο. Η πίστη στο «επέκεινα», λόγου χάρη, ανεξάρτητα από τη λογική της, είναι μια μορφή γενικής ελπίδας που βοηθάει πολλούς ανθρώπους να αντέχουν οδυνηρές καταστάσεις.
Ωστόσο η ελπίδα μπορεί επίσης να τρέφεται από την πίστη σε ανθρώπινες αξίες όπως η ειρήνη, η δικαιοσύνη, η ελευθερία ή η καλοσύνη* ή να διαμορφώνεται από ιδέες ή φαντασιώσεις που ανήκουν στον ατομικό εσωτερικό μας κόσμο. Είναι επίσης αλήθεια ότι η ελπίδα δεν έρχεται σε ρήξη με την αποδοχή του γεγονότος πως έχουμε αναπόφευκτα ημερομηνία λήξης. Μάλιστα, η πίστη ότι η ζωή αποτελεί μια μοναδική ευκαιρία ωθεί πολλούς ανθρώπους αγωνίζονται με ιδιαίτερη επιμονή για να υπερβούν τα εμπόδια που συναντούν στο δρόμο τους και τους κάνει να γεύονται με ικανοποίηση κι ευγνωμοσύνη τις καθημερινές απολαύσεις.
Οι θετικές προσδοκίες για το μέλλον συμβάλλουν στη διατήρηση του αισθήματος ασφάλειας κι εμπιστοσύνης τις διάφορες δράστηριότητές μας. Σχεδόν όλοι μας ζευγαρώνουμε με την ελπίδα ότι η ευτυχισμένη μας σχέση θα διαρκέσει, επιλέγουμε ένα επάγγελμα με την ελπίδα τι θα μας χαροποιεί και ταξιδεύουμε επειδή σκεφτόμαστε ότι θα φτάσουμε με ασφάλεια στον προορισμό μας.
Η συγκεκριμένη ελπίδα έχει να κάνει με τον πόθο να φτάσουμε σ’ ένα συγκεκριμένο προορισμό ή να κατακτήσουμε συγκεκριμένους στόχους. Για παράδειγμα, η προσδοκία να καταφέρουμε να πάρουμε μια δουλειά για την οποία έχουμε προετοιμαστεί, ή να λύσουμε μια διαφωνία ιε το σύντροφό μας χάρη σε μια παρέμβαση που είμαστε αποφασισμένοι να κάνουμε, ή να κόψουμε το κάπνισμα :η στιγμή που θα το πάρουμε απόφαση.
Αυτή η ελπίδα ενισχύει τη διάθεση να πιστέψουμε ότι οι εκάστοτε στόκοι είναι εφικτοί αν επενδύσουμε την απαραίτητη ενέργεια. Φυσικά, τα άτομα που στο παρελθόν πέτυχαν τους στόχους τους με προσπάθεια και προγραμματισμό τείνουν να είναι πιο αισιόδοξα όταν θέτουν νέους στόχους.
Κείμενο του Λουίς Ρόχας Μάρκος- Η δύναμη της αισιοδοξίας- Εκδόσεις Ωκεανίδα
Οι θετικές προσδοκίες για το μέλλον συμβάλλουν στη διατήρηση του αισθήματος ασφάλειας κι εμπιστοσύνης τις διάφορες δράστηριότητές μας. Σχεδόν όλοι μας ζευγαρώνουμε με την ελπίδα ότι η ευτυχισμένη μας σχέση θα διαρκέσει, επιλέγουμε ένα επάγγελμα με την ελπίδα τι θα μας χαροποιεί και ταξιδεύουμε επειδή σκεφτόμαστε ότι θα φτάσουμε με ασφάλεια στον προορισμό μας.
Η συγκεκριμένη ελπίδα έχει να κάνει με τον πόθο να φτάσουμε σ’ ένα συγκεκριμένο προορισμό ή να κατακτήσουμε συγκεκριμένους στόχους. Για παράδειγμα, η προσδοκία να καταφέρουμε να πάρουμε μια δουλειά για την οποία έχουμε προετοιμαστεί, ή να λύσουμε μια διαφωνία ιε το σύντροφό μας χάρη σε μια παρέμβαση που είμαστε αποφασισμένοι να κάνουμε, ή να κόψουμε το κάπνισμα :η στιγμή που θα το πάρουμε απόφαση.
Αυτή η ελπίδα ενισχύει τη διάθεση να πιστέψουμε ότι οι εκάστοτε στόκοι είναι εφικτοί αν επενδύσουμε την απαραίτητη ενέργεια. Φυσικά, τα άτομα που στο παρελθόν πέτυχαν τους στόχους τους με προσπάθεια και προγραμματισμό τείνουν να είναι πιο αισιόδοξα όταν θέτουν νέους στόχους.
Κείμενο του Λουίς Ρόχας Μάρκος- Η δύναμη της αισιοδοξίας- Εκδόσεις Ωκεανίδα
Πηγή: boro.gr
Newsroom MykonosTicker
Newsroom MykonosTicker