Εκδοση
που κλείνει μια χρονιά γεμάτη από τη σκέψη του ποιητή
Στις 2 Νοεμβρίου συμπληρώθηκαν ακριβώς 100 χρόνια από τη
γέννηση του ποιητή Οδυσσέα Ελύτη. Το 2011 είχε κηρυχθεί επετειακή χρονιά. Και
πράγματι στη διάρκειά της είχαμε την ευκαιρία να ξαναθυμηθούμε τον ποιητικό του
λόγο, αλλά να γνωρίσουμε πολλές, διαφορετικές και...
άγνωστες στους πολλούς
πλευρές του. Εκδηλώσεις στήθηκαν πολλές, εκθέσεις ζωγραφικής, συνέδρια,
θυρανοίξια ενός μικρού ναού -τάμα του Ελύτη- στη Σίκινο, εκδόσεις. Πίσω απ’ όλα
αυτά, η διαρκής μέριμνα και αφοσίωση της ποιήτριας και συντρόφου του ποιητή
Ιουλίτας Ηλιοπούλου.
Τελευταία, αλλά όχι έσχατη, σαν επιστέγασμα σε όσα
προηγήθηκαν, σαν επίγευση της σκέψης και του λόγου του ποιητή, είναι μια έκδοση
που μόλις κυκλοφόρησε από τον «Ικαρο» (με την ευγενική υποστήριξη του
Κοινωφελούς Ιδρύματος Ιωάννη Σ. Λάτση και της Enel Green Power Hellas). Τιτλος,
«Ο ναυτίλος του αιώνα», ένα λεύκωμα που μας δίνει την ευκαιρία να ξεφυλλίσουμε
τους σταθμούς της ζωής του, της σκέψης του, του έργου του.
Χωρισμένο σε έντεκα κεφάλαια, με δεκάδες φωτογραφίες από
τα ταξίδια, τις διαδρομές του και τους πίνακές του, το βιβλίο καταφέρνει να
είναι μια σύνθεση της προσωπικότητας του Ελύτη και μια παράλληλη ματιά σε όσα
συνέβαιναν στον κόσμο και διαμόρφωναν τη ματιά του Ελύτη.
«Εφερα τη ζωή μου ώς εδώ»
Το έκτο παιδί του Παναγιώτη Θ. Αλεπουδέλη και της Μαρίας
Βρανά γεννήθηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης, στη συνοικία «Εφτά Μπαλτάδες», τη
χρονιά που πέθανε ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης. Η Μυτιλήνη, η Αθήνα και οι
Σπέτσες ήταν οι τόποι όπου έζησε και μεγάλωσε, οι τόποι που τον διαμόρφωσαν
αρχικά. Και μετά κι άλλες γωνιές αυτής της χώρας. «Ερχομαι από μακριά. Οι
συλλέκτριες των κρόκων της Θήρας πορεύονται πλάι μου, κι από κοντά, παγεμένες
με τον άνεμο τον βόρειο, οι Μυροφόρες, ωραίες μες στα τριανταφυλλιά τους και τη
χρυσή των αγγέλων αντανάκλαση. Γέμισα καθ’ οδόν χώμα κιτρινωπό, κοκκινωπό,
καστανό, ραβδώσεις από πετρώματα σκούρα, μπλε και μωβ, σαν αυτά που βλέπεις,
παραπλέοντας τις ακτές της Κύθνου Αύγουστο μήνα», έγραφε χρόνια αργότερα στο
«Εν λευκώ».
Με τα δικά του λόγια, τα σκορπισμένα στα έργα του,
σχολιάζει ο Οδυσσέας Ελύτης όλα εκείνα με τα οποία καταπιάστηκε στη ζωή: τα
βιβλία, τη γλώσσα, τη μουσική, τη ζωγραφική, το Αιγαίο, τη γενιά του ’30, τους
φίλους του και τους συνοδοιπόρους του, τους ομότεχνούς του. «Ενιωθα τη ζεστασιά
των φίλων σαν ασπίδα. Μπαίνοντας το 1936, γύρω από τα “Νέα Γράμματα” είχε
σχηματισθεί κιόλας μια ομάδα με συμπαγή ενότητα, με συνείδηση πρωτοποριακή, με
διαθέσεις αγωνιστικές, με πνεύμα αλληλεγγύς. Κι εξάλλου, ο Υπερρεαλισμός, με τη
μυστηριακή ορολογία του, με το μυστικό του Πάνθεον, με τα Μανιφέστα του, με τις
πολύγλωσσες εκδόσεις του, ασκούσε κάποιο δέος πάνω στους ανειδοποίητους
αντιδραστικούς, που ορέγονταν ίσως μάχη, αλλά δεν κάτεχαν καθόλου πού βρίσκεται
και τι λογής είναι αυτός ο εχθρός», έγραφε στ’ «Ανοιχτά χαρτιά».
«Οι αξίες του Ελύτη»
«Θα θέλαμε το έτος αυτό να είναι χαρακτηρισμένο από τις
αξίες του Ελύτη. Να είναι ένα έτος με το ήθος και τον πλούτο της ελληνικής
γλώσσας, με τη σημασία του φωτός στη φυσική και μεταφυσική του διάσταση, με μια
συνεχή εναντίωση στην τρέχουσα αντίληψη των πραγμάτων», έλεγε η Ιουλίτα
Ηλιοπούλου, στις αρχές της χρονιάς, παρουσιάζοντάς μας τις εκδηλώσεις και τις
δράσεις που είχαν προγραμματιστεί στη διάρκεια της επετειακής χρονιάς. Και
τελικά το κατάφερε, ίσως περιστασιακά, ίσως περιοδικά, αλλά όσοι ήρθαν σ’ επαφή
με το έργο του Ελύτη, το γλωσσικό και το εικαστικό, έστω για λίγο, ήταν σαν να
«επανέκτησαν την αθωότητά τους».
Το τελευταίο «ραντεβού» με το έτος Ελύτη είναι ένα
σύντομο αλλά πλήρες πορτρέτο του ποιητή: «Ας μου επιτραπεί, παρακαλώ, να μιλήσω
στο όνομα της φωτεινότητας και της διαφάνειας. Επειδή οι ιδιότητες αυτές είναι
που καθορίσανε το χώρο μέσα στον οποίο μού ετάχθη να μεγαλώσω και να ζήσω».
Της Ολγας Σελλα
Πηγή : news.kathimerini.gr
Επιμέλεια : Συντακτική Ομάδα Mykonos Ticker
