Όταν περίπου τρία δισεκατομμύρια ανθρώπων σε Ασία, Λατινική Αμερική και Αφρική αρχίζουν να αποδιώχνουν το ζυγό της φτώχειας και να αποκαλούνται για πρώτη φορά πραγματικοί καταναλωτές, ο κόσμος που ζούμε χρειάζεται ξαφνικά λίγο περισσότερο από το κάθε τι. Και το «λίγο περισσότερο» δεν είναι ...
εφικτό εν μια νυκτί.Οι ΗΠΑ, η Ευρώπη και η Ιαπωνία καταναλώνουν ήδη το μεγαλύτερο μέρος των παγκόσμιων ενεργειακών φυσικών πόρων. Όταν η ζήτηση υπερβαίνει την προσφορά, η άνοδος των τιμών όλων των φυσικών πόρων, από τον άνθρακα έως και τις λεγόμενες σπάνιες γαίες (οι τιμές ορισμένων αυξήθηκαν περισσότερο από 2.500% το περασμένο έτος) είναι μονόδρομος.
Σεκφτείτε το πιο βασικό ορυκτό καύσιμο: τον άνθρακα.
Από το 2005, οι ανάγκες της Κίνας για άνθρακα, που ήδη δεσμεύει το 45% του συνόλου των σιδηροδρομικών μεταφορών της για το συγκεκριμένο καύσιμο, υπερβαίνουν τη δυνατότητα της χώρας να τον παράγει, σύμφωνα με τον Craig Richardson, καθηγητή του Πανεπιστημίου του Winston-Salem που παρακολουθεί την κινεζική οικονομία για το Αμερικανικό Ινστιτούτο Οικονομικών Ερευνών. Η Κίνα, λοιπόν που είναι ο τρίτος μεγαλύτερος καταναλωτής άνθρακα στον κόσμο, αναγκάζεται να εισάγει άνθρακα για να ικανοποιήσει την ολοένα αυξανόμενη ζήτηση.
Επιδείνωση προβλήματος
Η προγραμματισμένη κατασκευή 500 νέων μονάδων ηλεκτροπαραγωγής με άνθρακα στην Κίνα μέσα στην επόμενη δεκαετία θα οξύνει το πρόβλημα. "Σε 10 χρόνια," γράφει ο Richardson «η Κίνα θα πρέπει να εισάγει το αντίστοιχο του συνόλου της παραγωγής άνθρακα της Αυστραλίας, της Ινδονησίας, της Νότιας Αφρικής, και της Ρωσίας."
Παραμένουν αναπάντητα σημαντικά ερωτήματα όπως «από πού θα προμηθευτούν τον άνθρακα που θα καλύψει τις ανάγκες τους», «πόσο θα κοστίσει», και «τι επίπτωση θα έχει η κινεζική ζήτηση στην τοπική αλλά και την παγκόσμια οικονομία».
Και ο άνθρακας αποτελεί μόνο ένα μικρό μέρος της εξίσωσης. Με την αμερικανική και την ευρωπαϊκή οικονομία να βρίσκονται ακόμη σε στάδιο «ανάρρωσης» από τη Μεγάλη Ύφεση και την ιαπωνική οικονομία να επουλώνει τις πληγές της από το σεισμό, το τσουνάμι, και την κρίση πυρηνικής ενέργειας, η πλεονάζουσα παραγωγική δυναμικότητα στην ενέργεια και τα εμπορεύματα είναι λιγοστή. Οι προμήθειες είναι περιορισμένες. Οι τιμές αυξάνονται. Το φάντασμα του πληθωρισμού παραμονεύει.
Οι Αμερικανοί κατανόησαν την εξίσωση προσφοράς-ζήτησης όταν ήταν η αμερικανική οικονομία κρατούσε τα ηνία των παγκόσμιων αγορών. Η τιμή της βενζίνης πάνω από τα 3,50 δολάρια ανά γαλόνι ήταν ανεκτή όταν οι Αμερικανοί είχαν μια θέση εργασίας. Σήμερα όμως πληρώνουν το ίδιο τίμημα (ορισμένοι προβλέπουν ότι θα φτάσει ακόμη και τα 6 δολάρια ανά γαλόνι) για τη στήριξη της απασχόλησης στην Κίνα, την Ινδία, τη Βραζιλία και σύντομα σε άλλες αναπτυσσόμενες χώρες. Για τους περισσότερους Αμερικανούς, αυτό δεν είναι και τόσο ανεκτό.
Το πρόβλημα εφοδιασμού της παγκόσμιας οικονομίας με εμπορεύματα έχει μικρά περιθώρια επίλυσης. Η αύξηση των προμηθειών δεν είναι ούτε γρήγορη ούτε εύκολη. Χρειάζονται χρόνια για να ανοίξει ένα νέο ορυχείο. Η εύρεση υποκατάστατων προϊόντων είναι μία επίπονη, δαπανηρή διαδικασία.
Η άλγη ως δυνητικό καύσιμο
Σκεφτείτε το ενδεχόμενο υποκατάστασης των ορυκτών καυσίμων από άλγη. Ο Kenneth Green, υπότροφος στο Ινστιτούτο American Enterprise στην Ουάσιγκτον, χαρακτηρίζει το καύσιμο από άλγη, «πολλά υποσχόμενο βιοκαύσιμο για την αντικατάσταση των ορυκτών καυσίμων στο μέλλον».
Η κυβέρνηση και ο ενεργειακός κλάδος έχουν ήδη επενδύσει εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια στην έρευνα και την τεχνολογία για την παραγωγή καυσίμων από άλγη. Το 2009, για παράδειγμα, η ExxonMobil (XOM) έδωσε 600 εκατομμύρια στο σχήμα συνεργασίας με την Synthetic Genomics. Η αξία της επένδυσης θα μπορούσε αργότερα να μετράται σε όρους δισεκατομμυρίων.
«Ο κλάδος είναι ακόμα καινούριος," λέει ο Stephen Mayfield, διευθυντής του Κέντρου Βιοτεχνολογίας Άλγης του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια και ένας από τους ιδρυτές της Sapphire Energy, μιας πρωτοπόρου εταιρείας στην παραγωγή καυσίμων με βάση την άλγη. "Έχει ωστόσο σημειωθεί τόσο μεγάλη πρόοδος τα τελευταία τρία χρόνια που βλέπω εφικτή την εμπορευματοποίηση του καυσίμου μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια."
Εν τω μεταξύ, η θηλιά του εφοδιασμού θα συνεχίσει να σφίγγει. Οι περιορισμένες προμήθειες και οι αυξανόμενες τιμές μπορούν να οδηγήσουν μόνο προς δύο κατευθύνσεις: Προς ένα πληθωρισμό τιμών ή προς μία επιβράδυνση, καθώς εταιρείες και καταναλωτές περιορίζουν τις δαπάνες τους σαν αποτέλεσμα των υψηλότερων τιμών.
Τί μπορούν λοιπόν να κάνουν οι επιχειρήσεις ούτως ώστε να βελτιώσουν την ανταγωνιστική τους θέση σήμερα, ενώ οι μακροπρόθεσμες λύσεις
1. Επενδύστε τώρα. Εάν πιστεύετε πως η Βραζιλία, η Κίνα, η Ινδία, η Νότια Αφρική και το Βιετνάμ θα συνεχίσουν να αναπτύσσονται ταχύτερα από άλλες χώρες, έχοντας ανάγκη από περισσότερους πόρους, προσπαθήστε να «κλειδώσετε» τις προμήθειες βασικών εμπορευμάτων που θα ζητηθούν στο μέλλον σε σημερινές τιμές.
Με τα δισεκατομμύρια των νέων καταναλωτών και μια αναπτυσσόμενη μεσαία τάξη, η ζήτηση για βελτίωση των υποδομών, βιομηχανικό εξοπλισμό και καταναλωτικά αγαθά θα αυξηθεί σημαντικά όσο τα κράτη αυτά ευημερούν. Αυτό θα πυροδοτήσει νέες αυξήσεις στις τιμές των εμπορευμάτων. Υπάρχουν πολλοί τρόποι να «κλειδώσετε» τις προμήθειες, από το hedging στην αγορά εμπορευμάτων έως και την επένδυση στην αγορά παγίων –όπως η εξαγορά ορυχείων για παράδειγμα. Αυτό είναι κοινό στις βιομηχανίες αλουμινίου, χαλκού, γύψου, χάλυβα, κασσίτερου όπου συχνά οι κατασκευαστές διατηρούν και να εκμεταλλεύονται ορυχεία. Γιατί αντίστοιχα μια μεγάλη επιχείρηση κοινής ωφέλειας να μην έχει στην ιδιοκτησία της ένα ανθρακωρυχείο; Γιατί ένας κατασκευαστικός όμιλος να μη έχει τα δικά του λατομεία; Όποιο δρόμο και να ακολουθήσετε, ποντάρετε στο ότι οι τιμές θα συνεχίσουν να αυξάνονται, ενώ το δικό σας κόστος θα σταθεροποιηθεί η θα αυξάνεται με βραδύτερο ρυθμό.
2. Βρείτε υποκατάστατα. Το φυσικό αέριο είναι άφθονο, φθηνό, και λιγότερο ρυπογόνο. Πολλές εταιρείες μετατρέπουν τις μονάδες ηλεκτροπαραγωγής πετρελαίου και άνθρακα σε μονάδες καύσης φυσικού αερίου. Και γιατί να μην το κάνουν; Η υποκατάσταση πρέπει να γίνει συνήθεια. Εάν η τιμή του ενός μετάλλου αυξηθεί σε σχέση με την τιμή ενός άλλου, χρησιμοποιείστε το άλλο. Υποκαταστήστε τα μέταλλα με πλαστικό, το πλαστικό με φυτικές ίνες. Οι οικονομολόγοι το ονομάζουν «φαινόμενο της υποκατάστασης» και δεν είναι απλά μια θεωρία των οικονομικών. Οι επιχειρήσεις θα πρέπει συνειδητά να βάλουν τη θεωρία σε πράξη.
3. Να είστε ευκίνητοι. Να είστε γρήγοροι. Αν η οικονομική ευρωστία της εταιρείας σας μπορεί να προσδιοριστεί σε μεγάλο βαθμό από τις τιμές στις αγορές εμπορευμάτων, να τις παρακολουθείτε στενά, αναζητώντας συνεχώς ευκαιρίες για να συνάψετε μια συμφωνία. Ακόμα και σε μια ανεξέλεγκτη αγορά, όπου οι τιμές φαίνεται να κατευθύνονται μόνο προς τα πάνω, ευκαιρίες περιστασιακά θα παρουσιάζονται. Να είστε έτοιμοι να επωφεληθείτε όταν συμβεί αυτό. Παράδειγμα: Μια κατασκευαστική εταιρεία κηρύσσεται ανάδοχος ενός κρατικού έργου και πραγματοποιεί μια τεράστια παραγγελία για τσιμέντο, rebar, χάλυβα και επιχρυσωμένο χάλυβα. Αντιμετωπίζοντας τεράστια ελλείμματα, η κυβέρνηση αναβάλλει το έργο επ ΄αόριστον. Η κατασκευαστική εταιρεία πρέπει να βρει αγοραστή για τα περιττά υλικά. Για μια άλλη εταιρεία, η καλύτερη επιλογή είναι η αναμονή.
4. Μετακυλήστε το κόστος όπου αυτό είναι εφικτό. Οι αεροπορικές εταιρείες μετακυλίουν το υψηλότερο κόστος καυσίμων στους πελάτες, οπότε γιατί να μην κάνετε το ίδιο; Αλλά να το κάνετε με ειλικρίνεια. Μην αποκρύψετε ή συγκαλύψετε το ύψος των αυξήσεων όπως έχουν κάνει πολλές εταιρείες, μειώνοντας το μέγεθος του προϊόντος. Οι χαλυβουργίες περιλαμβάνουν πλέον ρήτρες στις μακροπρόθεσμες συμβάσεις πωλήσεων που τους επιτρέπει να αυξάνουν την τιμή παράδοσης εάν το κόστος πρώτων υλών αυξηθεί. Λογικά και άλλες εταιρείες θα ακολουθήσουν την ίδια τακτική.
Η θηλιά της προμήθειας εμπορευμάτων μπορεί να πνίξει- αν το επιτρέψετε. Δεν είστε ανίσχυροι. Χρησιμοποιήστε στρατηγικές για την ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων της αμείλικτης ανοδικής πορείας του κόστους. Και σε ορισμένες περιπτώσεις, επωφεληθείτε. Να είστε ο νικητής, όχι το θύμα.
Ο Harold L. Sirkin είναι senior partner της Boston Consulting Group με έδρα το Σικάγο. Έχει συγγράψει, σε συνεργασία με τους James W. Hemerling και Arindam K. Bhattacharya, το βιβλίο GLOBALITY: Competing with Everyone from Everywhere for Everything (Business Plus, Ιούνιος 2008).
Πηγή : capital.gr
