Νόμπελ σε τρεις... μάγους των αγορών

ΣΕ ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΥΣ ΤΟ NΟΜΠΕΛ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ
Εκφραστές της ελεύθερης αγοράς, θεωρητικοί της χρηματιστηριακής κερδοσκοπίας και αναλυτές της σπέκουλας.

Γιουτζίν Φαμά, ετών 74, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Σικάγου. Ο Φαμά έχει διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη της λειτουργίας των χρηματαγορών, οι οποίες στο μυαλό του είναι αλάνθαστες. Ηταν φαβορί για το Νόμπελ το 2008, αλλά τότε, στον απόηχο..... της κατάρρευσης της Lehman, το βραβείο είχε πάει στον «αριστερό» Πολ Κρούγκμαν.

 

Οι τρεις Αμερικανοί καθηγητές που τιμήθηκαν χθες με το Νόμπελ Οικονομικών Επιστημών για το 2013 ενσαρκώνουν στο έργο τους όλα τα παραπάνω. Υπό αυτήν την έννοια θα μπορούσαν να θεωρηθούν μέρος του παγκόσμιου οικονομικού προβλήματος (όπως αυτό έχει διαμορφωθεί μετά τη στεγαστική κρίση στις ΗΠΑ το 2007) αλλά και ταυτόχρονα μέρος της κατανόησης και λύσης αυτού.

Οι Αμερικανοί Γιουτζίν Φαμά (του «υπερσυντηρητικού» Πανεπιστημίου του Σικάγου), Λαρς Πίτερ Χάνσεν (επίσης του Πανεπιστημίου του Σικάγου) και Ρόμπερτ Σίλερ (του Πανεπιστημίου Yale) έρχονται να μοιραστούν το Νόμπελ Οικονομίας (και τα περίπου 910.000 ευρώ που το συνοδεύουν ως χρηματικό έπαθλο) σε μια περίοδο παγκόσμιας οικονομικής δυστοκίας, ενώ η Ευρώπη προσπαθεί να ορθοποδήσει και η Αμερική (ξανα)χάνει τον βηματισμό της, φλερτάροντας με το δημοσιονομικό κενό.

Αν και διαφορετικοί στις απόψεις τους, οι τρεις Αμερικανοί τιμήθηκαν από τη Βασιλική Σουηδική Ακαδημία Επιστημών για την προσφορά τους «στην εμπειρική ανάλυση των τιμών των στοιχείων ενεργητικού» στις χρηματαγορές. Νομπελίστες πλέον, οι εν λόγω κύριοι έχουν συμβάλει αποφασιστικά στην προσπάθεια κατανόησης της πορείας των τιμών που ακολουθούν οι μετοχές, τα κρατικά ομόλογα, τα παράγωγα και τα λοιπά τιτλοποιημένα προϊόντα (όπως π.χ. τα ενυπόθηκα στεγαστικά δάνεια) στις αγορές. Θα μπορούσε να ισχυριστεί κανείς πως αυτό που αναζητούν οι εν λόγω οικονομολόγοι δεν είναι τίποτα άλλο παρά μια συνταγή για κερδοφόρες επενδύσεις/τοποθετήσεις στο... καζίνο του χρηματιστηρίου.

Ρόμπερτ Σίλερ, ετών 67, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Yale. Εγινε γνωστός για τον τρόπο με τον οποίο αποδόμησε τη θεωρία του Γιουτζίν Φαμά περί πάντοτε αποτελεσματικών/αποδοτικών αγορών. Ο ίδιος υποστήριξε πως οι επενδυτές μπορούν να συμπεριφέρονται παράλογα και πως οι «φούσκες» αποτελούν μέρος του παιχνιδιού.

Ο 74χρονος Γιουτζίν Φαμά διατύπωσε πρώτος την Υπόθεση της Αποτελεσματικής/Αποδοτικής Αγοράς (Efficient Market Hypothesis), σύμφωνα με την οποία οι χρηματαγορές είναι πάντοτε σωστές, καθώς αυτορρυθμίζονται κατά τρόπο αποτελεσματικό, αποκλείοντας το ενδεχόμενο «φούσκας».

Η διαφωνία

Λαρς Πίτερ Χάνσεν, ετών 60, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Σικάγου. Δημιούργησε στατιστικά μοντέλα για την κατανόηση της πορείας των τιμών στις χρηματαγορές. Ξεχωρίζει ως συνεχιστής της σχολής του Μίλτον Φρίντμαν, με ό,τι συνεπάγεται αυτή. Είναι συνιδρυτής του Ινστιτούτου Γκάρι Μπέκερ-Μίλτον Φρίντμαν για την Ερευνα στην Οικονομία.

Ο 67χρονος Ρόμπερτ Σίλερ ήρθε μερικά χρόνια μετά να διαφωνήσει, υποστηρίζοντας πως οι αγορές μπορούν να συμπεριφέρονται παράλογα και να δημιουργούν «φούσκες». Ωστόσο, ο Σίλερ δέχεται πως οι διακυμάνσεις στην τιμή μιας μετοχής μπορούν να προβλεφθούν μεσοπρόθεσμα και αναγνωρίζει ως θεμιτά μέσα «εξισορρόπησης» των τάσεων στις αγορές τη σπέκουλα και το σορτάρισμα (το ποντάρισμα στην πτώση μιας μετοχής, το οποίο λειτουργεί και ως πρόβλεψη της εν λόγω πτώσης).

Οσο για τον τρίτο της παρέας, τον 60χρονο Λαρς Πίτερ Χάνσεν, αυτός δημιούργησε στατιστικά μοντέλα για την κατανόηση της πορείας των τιμών στις χρηματαγορές, ενώ παράλληλα ξεχωρίζει ως συνεχιστής της σχολής του Μίλτον Φρίντμαν, με ό,τι συνεπάγεται αυτή (φιλελευθερισμός, μονεταρισμός, αντίθεση στον κρατικό παρεμβατισμό, δόγμα του σοκ κ.ά.). Ο Χάνσεν είναι μάλιστα συνιδρυτής του Ινστιτούτου Γκάρι Μπέκερ-Μίλτον Φρίντμαν για την Ερευνα στην Οικονομία.
Forbes

Θιασώτες του «λεσέ φερ, λεσέ πασέ»
Στην πλειονότητά τους, οι κάτοχοι του Νόμπελ Οικονομίας ξεχωρίζουν ως «θιασώτες ενός ακραίου λεσέ φερ λεσέ πασέ» και μιας «ριζοσπαστικής απορρύθμισης των αγορών», όπως σημειώνει σε ανάλυσή του όχι κάποιο μαρξιστικό έντυπο αλλά το περιοδικό Forbes. Ως εξαιρέσεις παρουσιάζονται οι Κρούγκμαν και Στίγκλιτς.

Το βραβείο
Απονεμήθηκε πρώτη φορά το 1968
Το Νόμπελ Οικονομικών Επιστημών απονεμήθηκε πρώτη φορά το 1968 με απόφαση της Κεντρικής Τράπεζας της Σουηδίας (Sveriges Riksbank) και δεν συγκαταλέγεται μεταξύ των πέντε βραβείων Νόμπελ που είχε καθιερώσει ο ίδιος ο Σουηδός εφευρέτης Αλφρεντ Νόμπελ μέσω της διαθήκης του στα τέλη του 19ου αιώνα.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΚΑΦΙΔΑΣ
Πηγή : ethnos.gr
Επιμέλεια : NewsRoom Mykonos Ticker