Προετοιμάζοντας τους αυριανούς ηγέτες ενός σύνθετου κόσμου

Συχνά οι σπουδαστές MBA λένε κυνικά: «Έμαθα από τους συμφοιτητές μου όσα έμαθα και από τους καθηγητές». Στο σύγχρονο επιχειρηματικό κόσμο, αυτό θα έπρεπε να λέγεται με υπερηφάνεια. Τα προγράμματα MBA πρέπει να αντιμετωπίζουν τη σύνθεση ενός τμήματος – όχι μόνο την επιλογή των μεμονωμένων ατόμων – με την ίδια σοβαρότητα που...

επιδεικνύουν και για οποιαδήποτε άλλη πτυχή του προγράμματος μαθημάτων.

Για να παραμείνουν επίκαιροι στο σύγχρονο παγκόσμιο περιβάλλον των επιχειρήσεων, οι σπουδαστές των MBA πρέπει να μάθουν πώς να εφαρμόζουν επιχειρηματικά μοντέλα με διαφορετικό τρόπο, ανάλογα με την εκάστοτε περίπτωση.

Σκεφτείτε την οικονομική κρίση: δεν ήταν μόνο συνέπεια της απληστίας και του ελλείμματος ηγεσίας, αλλά ως ένα βαθμό οφείλεται και στην αφέλεια. Οι ηγέτες απλώς δεν μπόρεσαν να αντιληφθούν τον αντίκτυπο που θα είχαν οι αποφάσεις τους. Ποιος θα το φανταζόταν ότι η ικανότητα ενός οδηγού ταξί στη Νεβάδα να πληρώσει τη δόση τού στεγαστικού του δανείου θα επηρέαζε ένα Γερμανό κατασκευαστή που προμηθεύεται ανταλλακτικά από την Κίνα; Οι μελλοντικοί ηγέτες που πλάθουμε σήμερα πρέπει να είναι σε θέση να αντιμετωπίζουν τέτοια ενδεχόμενα, να είναι διορατικοί, να θέτουν σωστές προτεραιότητες, να ξεπερνούν σύνορα και περιορισμούς χωρίς να χάνουν τον προσανατολισμό τους και να έχουν ανεπτυγμένο το αίσθημα ευθύνης για τον αντίκτυπο των ενεργειών τους στους άλλους.

Οι συμφοιτητές έχουν σημασία

Η παραδοσιακή μέθοδος εκμάθησης που εφαρμόζουν οι σχολές διοίκησης, οι μελέτες περίπτωσης ή τα λεγόμενα case studies, δεν έχουν απεριόριστες δυνατότητες. Ένα case study παρουσιάζει μια ειδική περίπτωση και οι σπουδαστές των MBA μαθαίνουν πώς να χρησιμοποιούν ένα συγκεκριμένο εργαλείο για να επιτύχουν ένα ορισμένο αποτέλεσμα. Τι θα συνέβαινε όμως αν η περίπτωση ήταν διαφορετική; Το εργαλείο θα επέφερε το ίδιο αποτέλεσμα; Εδώ είναι που έχει σημασία να μαθαίνει κανείς από τους άλλους στην τάξη.

Η διοίκηση μιας επιτυχημένης και βιώσιμης επιχείρησης δεν είναι ατομικό επίτευγμα αλλά κοινωνικό. Πρόκειται για μια αυτονόητη διαπίστωση, είναι όμως πολύ σημαντικό να μην το ξεχνάμε. Η αποτελεσματική μάθηση έχει επίσης κοινωνικό χαρακτήρα. Όλες οι έρευνες σχετικά με την απόκτηση και εφαρμογή γνώσεων και δεξιοτήτων αποδεικνύουν ότι η μάθηση αποδίδει περισσότερο όταν λαμβάνει χώρα σε ένα κοινωνικό περιβάλλον. Όταν λέω κοινωνικό, το εννοώ με την κοινωνιολογική έννοια του όρου, δηλαδή «μαζί με άλλους ανθρώπους», όχι με την σημασία της κοσμικότητας ή της διασκέδασης που έχει στην καθομιλουμένη. Εάν τόσο η αποτελεσματική μάθηση όσο και η αποτελεσματική επιχειρηματική πρακτική έχουν κοινωνικό χαρακτήρα, τότε το κατάλληλο κοινωνικό πλαίσιο αποκτά πρωταρχική σημασία.

Ποια είναι η ενδεδειγμένη σύνθεση ανθρώπων για να μάθει κανείς να ηγείται; Σε κάθε ομάδα υψηλής απόδοσης, τα μέλη της πρέπει να έχουν κάποια κοινά χαρακτηριστικά σχετικά με το εκάστοτε αντικείμενο (εν προκειμένω τη μάθηση επιχειρηματικών εφαρμογών), ενώ σε όλα τα υπόλοιπα ενδείκνυται η μεγαλύτερη δυνατή διαφοροποίηση. Τα κοινά σημεία είναι σημαντικά προκειμένου να θέτουμε στόχους στους οποίους αφοσιωνόμαστε από κοινού και να έχουμε μια γλώσσα που μας επιτρέπει να επικοινωνούμε. Η διαφοροποίηση και η ποικιλομορφία είναι σημαντικές προκειμένου να καλύπτουμε περισσότερο έδαφος και να καινοτομούμε για την επίτευξη των στόχων αυτών.

Περιβάλλον ανακάλυψης

Ιδανικά, σε ένα τμήμα MBA όλοι οι συμμετέχοντες είναι ολοκληρωμένες και ευφυείς προσωπικότητες. Τους ενδιαφέρει να πραγματοποιήσουν ουσιώδεις αλλαγές και έχουν την πειθαρχία και τις ικανότητες για τα καταφέρουν. Μαθαίνουν γρήγορα και έχουν πείρα σε έναν επιχειρηματικό τομέα. Είναι σε θέση να αντεπεξέλθουν στους ρυθμούς ενός εντατικού προγράμματος σπουδών. Επιπλέον, είναι περίεργοι για τον κόσμο, τους ενδιαφέρει η παγκοσμιοποίηση και χαίρονται να μαθαίνουν καινούρια πράγματα. Τα χαρακτηριστικά αυτά σε συνδυασμό με τη γνώση θα δημιουργήσουν ένα περιβάλλον ανακάλυψης στην αίθουσα διδασκαλίας και θα θέσουν τα θεμέλια για να μάθουν οι σπουδαστές πώς λειτουργούν τα πράγματα σε διαφορετικά πλαίσια. Εκεί όμως πρέπει να σταματούν τα κοινά σημεία και να ξεκινά η διαφοροποίηση.

Για να μπορέσουν οι φοιτητές ενός τμήματος MBA να συγκρίνουν διαφορετικές περιπτώσεις και να μελετούν τις αντιθέσεις τους, πρέπει να καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα επιχειρηματικών και επαγγελματικών κλάδων και να προέρχονται από διαφορετικές περιοχές και κουλτούρες του κόσμου. Στο ιδανικό ακαδημαϊκό περιβάλλον, δεν πρέπει να κυριαρχεί καμία κουλτούρα και κανένας τομέας δραστηριοτήτων.

Η διαφοροποίηση των φύλων είναι επίσης σημαντική. Μια ισορροπημένη από πλευράς αναλογίας φύλων τάξη σημαίνει ότι οι γυναικείες φωνές είναι πιο πιθανό να ακουστούν, ενώ παράλληλα οι γυναίκες δεν ξεχωρίζουν τόσο ως «διαφορετικές» και ενσωματώνονται καλύτερα στο σύνολο.

Ο ρόλος του καθηγητή πρέπει επίσης να εξελιχθεί: εκτός από τη μετάδοση γνώσης σχετικά με διάφορα εργαλεία και πλαίσια, πρέπει πλέον να περιλαμβάνει την πλαισίωση και διευκόλυνση της συζήτησης μέσα στην τάξη έτσι ώστε να αναδεικνύονται οι ομοιότητες και οι διαφορές κάθε περίπτωσης.

Ο κόσμος των επιχειρήσεων δεν πρόκειται να ξαναβρεί τη χαμένη του απλότητα: η αλληλεξάρτηση, η ποικιλία, η ασάφεια και η αλλαγή ήρθαν για να μείνουν και αν μη τι άλλο θα επιταθούν. Οι σημερινοί και οι αυριανοί ηγέτες πρέπει να μαθαίνουν συνεχώς καινούρια πράγματα για το πώς να κινούνται σε αυτό το σύνθετο περιβάλλον ώστε να δημιουργούν ευκαιρίες και να σημειώνουν πρόοδο. Το ίδιο το ακαδημαϊκό περιβάλλον είναι βασικός παράγοντας ανάπτυξης των ανωτέρω δεξιοτήτων και η σύνθεση ενός τμήματος MBA αποτελεί το πιο σημαντικό μέρος του ακαδημαϊκού περιβάλλοντος. Η διαφοροποίηση είναι απαραίτητη, όμως εξίσου αναγκαία είναι και τα κοινά γνωρίσματα των σπουδαστών. Η ποικιλομορφία προσφέρεται για να μάθουμε από αυτή, ενώ τα κοινά σημεία μάς δίνουν το λόγο και τον τρόπο να μάθουμε.

Της Martha Maznevski
Η Martha Maznevski είναι καθηγήτρια στη Σχολή Διοίκησης Επιχειρήσεων IMD της Ελβετίας και διευθύνει το πρόγραμμα σπουδών MBA.

Πηγη : capital.gr