Ο
Χρήστος Π. Καλκανδής MD,
Αγγειοχειρουργός - Αγγειολόγος, Μετεκπαιδευθείς στην Ενδαγγειακή Χειρουργική
εις University of Milano-Bicocca, εξηγεί, τι είναι το σύνδρομο
οικονομικής θέσης και ποια είναι τα μέτρα πρόληψης που μπορούμε να εφαρμόσουμε,
ώστε να αποφύγουμε το πρόβλημα.......
Σύνδρομο οικονομικής θέσης ονομάζεται η παθολογία που μπορεί να προκύψει (εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση των κάτω άκρων και πνευμονική εμβολή) με αιτία τα πολύωρα αεροπορικά ταξίδια (συνήθως άνω των τεσσάρων ωρών), λόγω έλλειψης χώρου από τα στενά καθίσματα, της αδράνειας, του ύψους και της αφυδάτωσης των επιβατών.
Η πολύωρη ακινησία επιβραδύνει την αιματική φλεβική ροή των κάτω άκρων, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται θρόμβοι στις φλέβες των ποδιών. Αν αυτοί οι θρόμβοι αποσπαστούν από τα πόδια, μπορεί να φτάσουν στα αγγεία των πνευμόνων, με αποτέλεσμα την πνευμονική εμβολή. Τα συμπτώματα της εν τω βάθει φλεβικής θρόμβωσης των κάτω άκρων και της πνευμονικής εμβολής μπορεί να εμφανιστούν άμεσα, κατά τη διάρκεια της πτήσης, αλλά και λίγες ώρες ή και μέρες αργότερα.
Το πρώτο περιστατικό κατεγράφη το 1946, ενώ η ονομασία «σύνδρομο οικονομικής θέσης» δόθηκε το 1977. Από το 1968 οι ιατροί του αεροδρομίου Heathrow του Λονδίνου παρατήρησαν ότι καλούνταν να αντιμετωπίσουν επιβάτες που παρουσίαζαν θρομβώσεις των κάτω άκρων ύστερα από πολύωρα ταξίδια.
Το ίδιο φαινόμενο παρατήρησαν και άλλοι ιατροί σε μεγάλα διεθνή αεροδρόμια της Αμερικής, της Ευρώπης, της Αυστραλίας και της Ασίας. Σε μια έρευνα που έκανε το Ashford Hospital του Λονδίνου βρέθηκε ότι περισσότεροι από 2.000 Βρετανοί χάνουν κάθε χρόνο τη ζωή τους από εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση των κάτω άκρων, η οποία προκαλεί πνευμονική εμβολή, λόγω του συνδρόμου οικονομικής θέσης.
Οι Βρετανοί επιβάτες με εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση και πνευμονική εμβολή που δεν οδηγεί στο θάνατο είναι βέβαια πολύ περισσότεροι. Τελευταίες έρευνες μας λένε ότι το 20% των επιβατών πολύωρων, συνήθως υπερατλαντικών πτήσεων παθαίνουν μια ήπια μορφή φλεβικής θρόμβωσης των κάτω άκρων. Όμως από αυτά τα άτομα μόνο ένα στα εκατό (1%) θα αναπτύξει σοβαρά προβλήματα, σύμφωνα με το διεθνές ιατρικό περιοδικό "The Lancet".
Ομάδες υψηλού κινδύνου για το σύνδρομο αυτό είναι οι ηλικίες άνω των 40 ετών
και ιδιαίτερα άνω των 60, οι εγκυμονούσες τα παχύσαρκα άτομα, οι καρκινοπαθείς
άτομα που πάσχουν από θρομβοφιλία, όσοι έχουν υποβληθεί πρόσφατα σε μεγάλη
χειρουργική επέμβαση, γυναίκες σε ορμονοθεραπεία ή σε αντισυλληπτική αγωγή,
άτομα με ύψος άνω του 1,90 μ. ή κοντύτερα του 1,60 μ, οι καρδιοπαθείς οι
υπερτασικοί και τα άτομα που πάσχουν από κιρσούς και φλεβική ανεπάρκεια των
κάτω άκρων.
Ως προληπτικά μέτρα μπορούμε να αναφέρουμε τα εξής:
● Αρκετές ώρες ύπνος το βράδυ πριν από το ταξίδι.
● Οι επιβάτες σε μακρινά ταξίδια (πάνω από τέσσερις ώρες) να φορούν κάλτσες διαβαθμισμένης συμπίεσης ειδικά αν ανήκουν σε ομάδα υψηλού κινδύνου (οι κάλτσες αυτές απαγορεύεται να φορεθούν από άτομα που πάσχουν από αποφρακτική νόσο των αρτηριών των κάτω άκρων).
● Σε ειδικές ομάδες υψηλού κινδύνου, σε συνεννόηση με το θεράποντα ιατρό, ίσως θα πρέπει να γίνεται ένεση ηπαρίνης χαμηλού μοριακού βάρους.
● Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, κάθε 30 - 45 λεπτά περίπου, συνιστάται να σηκώνεται ο επιβάτης από τη θέση του και να κάνει μερικά βήματα στο διάδρομο του αεροπλάνου. Επίσης, όσο είναι καθιστός να κάνει ασκήσεις των άκρων ποδών και να μη σταυρώνει τα πόδια στους αστραγάλους ή στα γόνατα
● Κατανάλωση αρκετής ποσότητας νερού και αποφυγή αλκοολούχων ποτών.
● Να μην τοποθετούνται μικρές αποσκευές στα πόδια, αλλά στον αποθηκευτικό χώρο που υπάρχει πάνω από τα καθίσματα για να μην περιορίζεται ακόμα περισσότερο ο ήδη μικρός χώρος των ποδιών.
● Οι επιβάτες να μη φορούν στενά ρούχα ή παπούτσια.
Να επισημάνουμε, τέλος ότι το σύνδρομο οικονομικής θέσης δεν εμφανίζεται μόνο στα αεροπορικά ταξίδια, αλλά και σε ταξίδια με αυτοκίνητο, λεωφορείο ή τρένο αν ο επιβάτης είναι σε ακινησία για πάρα πολλές ώρες.
Με λίγη προσοχή στις παραπάνω οδηγίες μπορούμε να αποφύγουμε τα χειρότερα, για να μη μετατραπεί το ταξίδι μας σε εφιάλτη. Και σίγουρα η συμβουλή του ειδικού γιατρού στα άτομα που ανήκουν σε κάποια από τις ομάδες υψηλού κινδύνου είναι πολύ χρήσιμη.
Χρήστος Π. Καλκανδής MD
Αγγειοχειρουργός - Αγγειολόγος
Μετεκπαιδευθείς στην Ενδαγγειακή Χειρουργική
εις University of Milano-Bicocca
www.kalkandis.gr
Πηγή : Υγείαonline
Επιμέλεια : Συντακτική Ομάδα Mykonos Ticker
Ως προληπτικά μέτρα μπορούμε να αναφέρουμε τα εξής:
● Αρκετές ώρες ύπνος το βράδυ πριν από το ταξίδι.
● Οι επιβάτες σε μακρινά ταξίδια (πάνω από τέσσερις ώρες) να φορούν κάλτσες διαβαθμισμένης συμπίεσης ειδικά αν ανήκουν σε ομάδα υψηλού κινδύνου (οι κάλτσες αυτές απαγορεύεται να φορεθούν από άτομα που πάσχουν από αποφρακτική νόσο των αρτηριών των κάτω άκρων).
● Σε ειδικές ομάδες υψηλού κινδύνου, σε συνεννόηση με το θεράποντα ιατρό, ίσως θα πρέπει να γίνεται ένεση ηπαρίνης χαμηλού μοριακού βάρους.
● Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, κάθε 30 - 45 λεπτά περίπου, συνιστάται να σηκώνεται ο επιβάτης από τη θέση του και να κάνει μερικά βήματα στο διάδρομο του αεροπλάνου. Επίσης, όσο είναι καθιστός να κάνει ασκήσεις των άκρων ποδών και να μη σταυρώνει τα πόδια στους αστραγάλους ή στα γόνατα
● Κατανάλωση αρκετής ποσότητας νερού και αποφυγή αλκοολούχων ποτών.
● Να μην τοποθετούνται μικρές αποσκευές στα πόδια, αλλά στον αποθηκευτικό χώρο που υπάρχει πάνω από τα καθίσματα για να μην περιορίζεται ακόμα περισσότερο ο ήδη μικρός χώρος των ποδιών.
● Οι επιβάτες να μη φορούν στενά ρούχα ή παπούτσια.
Να επισημάνουμε, τέλος ότι το σύνδρομο οικονομικής θέσης δεν εμφανίζεται μόνο στα αεροπορικά ταξίδια, αλλά και σε ταξίδια με αυτοκίνητο, λεωφορείο ή τρένο αν ο επιβάτης είναι σε ακινησία για πάρα πολλές ώρες.
Με λίγη προσοχή στις παραπάνω οδηγίες μπορούμε να αποφύγουμε τα χειρότερα, για να μη μετατραπεί το ταξίδι μας σε εφιάλτη. Και σίγουρα η συμβουλή του ειδικού γιατρού στα άτομα που ανήκουν σε κάποια από τις ομάδες υψηλού κινδύνου είναι πολύ χρήσιμη.
Χρήστος Π. Καλκανδής MD
Αγγειοχειρουργός - Αγγειολόγος
Μετεκπαιδευθείς στην Ενδαγγειακή Χειρουργική
εις University of Milano-Bicocca
www.kalkandis.gr
Πηγή : Υγείαonline
Επιμέλεια : Συντακτική Ομάδα Mykonos Ticker
