“Αυτό είναι στο βάθος η ποίηση. Η τέχνη να οδηγείσαι και να φτάνεις προς αυτό που σε υπερβαίνει”, έγραφε στον λόγο του στην Ακαδημία της Στοκχόλμης ο Οδυσσέας Ελύτης. Τώρα, ένα συνέδριο στις Βρυξέλλες για τα εκατό χρόνια από τη γέννηση του έλληνα νομπελίστα ανέδειξε μεταξύ άλλων πως το καίριο σημείο για να καταλάβουμε την ποίηση του Ελύτη είναι ότι “αποτελεί μια υπέρβαση της καθημερινής πραγματικότητας”, όπως ανέφερε στην .....
ομιλία του ο καθηγητής Γιώργος Μπαμπινιώτης.“Κατοίκησα μια χώρα που ‘βγαινε από την άλλη την πραγματική, όπως τ’ όνειρο από τα γεγονότα της ζωής μου. Την είπα κι αυτήν Ελλάδα και τη χάραξα πάνω στο χαρτί να τηνε βλέπω... Κι έπιασα σιγά-σιγά να δένω λόγια σαν διαμαντικά να την καλύψω τη χώρα που αγαπούσα”, γράφει στον “Μικρό Ναυτίλο” ο ποιητής, επιβεβαιώνοντας για ακόμη μια φορά ότι η ποίησή του είναι μια συνεχής και αγωνιώδης προσπάθεια να δει και να δείξει τη “δεύτερη πραγματικότητα, την ουσία των όντων, την αλήθεια πέρα από τις στρεβλώσεις που επιβάλλει κάθε χρησιμοθηρική αντίληψη, την άλλη Ελλάδα, την Ελλάδα τη δεύτερη του επάνω κόσμου”, όπως σημείωσε χαρακτηριστικά ο Γιώργος Μπαμπινιώτης στην εισήγησή του με τίτλο “Η γλώσσα στην ποίηση του Ελύτη” που δόθηκε στη διάρκεια της πρώτης ημέρας του συνεδρίου.
Μαζί με τον διακεκριμένο γλωσσολόγο, καθηγητή πανεπιστημίου και πρόεδρο του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού, βρέθηκαν στις Βρυξέλλες για να μιλήσουν για τον νομπελίστα ποιητή καθηγητές πανεπιστημίου και ερευνητές, έλληνες και ξένοι, που μίλησαν για τον Ελύτη και ανέλυσαν πτυχές του έργου του.
Το συνέδριο συνδιοργάνωσαν η πρεσβεία της Ελλάδας στο Βέλγιο, το Ελεύθερο Πανεπιστήμιο Βρυξελλών (ULB) και ο Ελληνικός Κύκλος Σύγχρονων Μελετών με την υποστήριξη του ΕΚΕΒΙ και της ευρωβουλευτή και καθηγήτριας Χρυσούλας Παλιαδέλη. Στην τελετή έναρξης του συνεδρίου, μετά την εισήγηση του Γιώργου Μπαμπινιώτη ακολούθησε μουσικοποιητική εκδήλωση με την ποιήτρια Ιουλίτα Ηλιοπούλου, τον συνθέτη Γιώργο Κουρουπό και τον Σπύρο Σακκά.
“Συχνά στο εξωτερικό θεωρείται ξεχασμένος”
Ένας από τους σημαντικούς φορείς για την πραγμάτωση αυτού του συνεδρίου, το Ελεύθερο Πανεπιστήμιο των Βρυξελλών, επικεντρώνεται συχνά σε τέτοιου είδους πολιτιστικές δράσεις, αλλά “στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων μας είναι η πρώτη φορά που ασχολούμαστε με τον Ελύτη”, λέει στη “Μ” η ψυχή του συνεδρίου και ένας από τους βασικούς εισηγητές, ο καθηγητής φιλοσοφίας και μέλος της Βασιλικής Ακαδημίας του Βελγίου Λάμπρος Κουλουμπαρίτσης. “Δίνουμε συχνά βαρύτητα στην ελληνική λογοτεχνία και ποίηση. Στο παρελθόν έχουμε διοργανώσει και άλλα τέτοιου είδους συνέδρια. Αυτή τη φορά επιλέξαμε τον Ελύτη επειδή δεν είχαμε μεγάλη επαφή μαζί του και, συχνά, στο εξωτερικό θεωρείται ξεχασμένος. Τα 100 χρόνια από τη γέννησή του ήταν μια πολύ καλή συγκυρία για να τον ξαναθυμηθούμε και να γίνει γνωστός”, συμπληρώνει.
Εντύπωση προκαλεί ότι το σύνολο του έργου του Οδυσσέα Ελύτη -αν και νομπελίστα- παραμένει άγνωστο στο βελγικό κοινό. “Οι στίχοι του Ελύτη είναι κυρίως γνωστοί εδώ από το ‘Άξιον Εστί’ και τη μουσική του Μίκη Θεοδωράκη πάνω σ’ αυτό. Βέβαια, είναι σημαντικό ότι υπάρχουν πολλές μεταφράσεις του Ελύτη στα γαλλικά”, προσθέτει ο Λάμπρος Κουλουμπαρίτσης.
Πέρα από αυτόν τον σκοπό, όμως, το συνέδριο επικεντρώθηκε στις πολλές διαστάσεις του ποιητή. “Ο Ελύτης μας ενδιέφερε από φιλοσοφική άποψη και γι’ αυτό προσπαθήσαμε να δώσουμε έμφαση στη σκέψη του ποιητή. Επιχειρήσαμε να αναδείξουμε περισσότερο τη φιλοσοφική παρά τη φιλολογική του αξία, που έτσι κι αλλιώς είναι δεδομένη. Η αξιοθαύμαστη ‘πεζή ποίησή’ του εμπεριέχει πολύ στοχασμό. Παράλληλα, μας ενδιέφερε και η μουσική διάσταση του έργου του Ελύτη που παρουσιάστηκε μέσα από την εκδήλωση με τον Γιώργο Κουρουπό και τον Σπύρο Σακκά”.
Πιο γνωστός ο Καζαντζάκης
Δημοφιλέστερος έλληνας λογοτέχνης στο Βέλγιο, κατά τον πρύτανη του Ελεύθερου Πανεπιστημίου του Βελγίου Ντιντιέ Βιβιέ, είναι ο Νίκος Καζαντζάκης κυρίως λόγω της κινηματογραφικής ταινίας “Ζορμπάς” του Μιχάλη Κακογιάννη, η οποία “προβλήθηκε ανά τον κόσμο και έγινε και αποδέκτης Όσκαρ”. Γνωστότεροι ποιητές στη χώρα αυτή θεωρούνται ο Κωνσταντίνος Καβάφης και ο Γιάννης Ρίτσος. “Κυρίως ο Καβάφης έγινε γνωστός λόγω της Μαραγκερίτ Γιουρσενάρ που ήταν μισή Βελγίδα και προσέγγισε πολύ τον συγκεκριμένο ποιητή γράφοντας μάλιστα και πολλές μεταφράσεις στο έργο του. Έτσι, η ύπαρξη αυτών των κειμένων φέρνει το βελγικό κοινό πιο κοντά στον συγκεκριμένο δημιουργό. Αυτός που είναι λιγότερο γνωστός ποιητής είναι ο Γιώργος Σεφέρης”, επισημαίνει στη “Μ” ο πρύτανης Ντιντιέ Βιβιέ, αρχαιολόγος, που μιλάει ελληνικά και εδώ και χρόνια κάνει ανασκαφές στην Κρήτη. Όπως εξάλλου συμπληρώνει, “στο Βέλγιο η ποίηση δεν έχει την ίδια θέση με αυτή που έχει στην Ελλάδα. Γιατί δεν έχουμε και πολλούς βέλγους ποιητές”.
Μια ιδεατή εικόνα του παρελθόντος της χώρας μας
Για την ευρωβουλευτή και καθηγήτρια του ΑΠΘ Χρύσα Παλιαδέλη το έργο του Ελύτη μπορεί να δώσει μια άλλη διάσταση στη σύγχρονη πραγματικότητα: “Η κατά Ελύτη ελληνικότητα μιας αυλής κυκλαδίτικου σπιτιού ή ενός μοναστηριού αποτελεί μία ιδεατή εικόνα του παρελθόντος της χώρας μας. Η σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα έχει ανάγκη να επανακτήσει τη σχέση της με την αρμονία, την πνευματικότητα και την αισθητική και να απομακρυνθεί από τον υλισμό στον οποίο έχει εμπλακεί", επισημαίνει.
Της Κυριακής Τσολάκη
ktsolaki@makthes.gr
Πηγή : makthes.gr
ktsolaki@makthes.gr
Πηγή : makthes.gr
Επιμέλεια : Συντακτική Ομάδα Mykonos Ticker
