Αποχή από το κρέας, λοιπόν, οι αποκριές;

Αυτές τις μέρες γίνεται το έθιμο του γλεντιού, της ψυχαγωγίας και του "μασκαρέματος", της μεταμφίεσης, που έχει παραμείνει από παλιές ειδωλολατρικές γιορτές της ρωμαϊκής εποχής από τις γιορτές αφιερωμένες στο θεό Κρόνο (Saturn) : τα Κρόνια "Λουπερκάλια" και "Σατουρνάλια" και από τις αρχαιότερες "Διονυσιακές γιορτές" των Ελλήνων, όπου οι άνθρωποι μεταμφιέζονταν, χόρευαν, τραγουδούσαν πίνοντας κρασί και το κέφι έφτανε στο κατακόρυφο προς τιμή του Διόνυσου!...

ΕΙΘΙΣΤΑΙ, όταν μιλάμε για Αποκριά (1), να εννοούμε τις τρεις βδομάδες πριν από τη Μεγάλη Σαρακοστή (αλλιώς Τριώδιο). Σήμερα, όμως, επικράτησε να λέμε αποκριά ιδιαίτερα την Κυριακή της πρώτης (μικρές απόκριες, της Τυροφάγου) και την Κυριακή της δεύτερης και τρίτης βδομάδας.

Ονομάστηκε έτσι, επειδή τότε συνηθίζεται να μην τρώνε κρέας οι χριστιανοί "αποχή από κρέας".

Λέγεται επίσης απόκριες, απόκρεω, της Τυροφάγου, γιατί την εβδομάδα αυτή τρώνε μόνο γαλακτερά και όχι κρέας, για να προετοιμαστούν σιγά - σιγά για τη νηστεία της Σαρακοστής.

Την Αποκριά τη λέμε και "καρναβάλι" (2) (η ονομασία της αυτή προέρχεται από λατινικές λέξεις), ενώ "καρνάβαλος" είναι θεότητα της αποκριάς.

Τις μέρες αυτές γίνεται το έθιμο του γλεντιού, της ψυχαγωγίας και του "μασκαρέματος", της μεταμφίεσης, που έχει παραμείνει από παλιές ειδωλολατρικές γιορτές της ρωμαϊκής εποχής από τις γιορτές αφιερωμένες στο θεό Κρόνο (Saturn) : τα Κρόνια "Λουπερκάλια" και "Σατουρνάλια" και από τις αρχαιότερες "Διονυσιακές γιορτές" των Ελλήνων, όπου οι άνθρωποι μεταμφιέζονταν, χόρευαν, τραγουδούσαν πίνοντας κρασί και το κέφι έφτανε στο κατακόρυφο προς τιμή του Διόνυσου.

Παλιότερα το καρναβάλι γινότανε στον τόπο μας παντού με μασκαράτες ομαδικές, χορούς γλέντια, σάτιρα και διάφορα ιδιαίτερα, έθιμα σε κάθε μέρος. Ήταν ευκαιρία για ξεφάντωμα, κρασί και χίλια δυο πειράγματα. Μεγαλύτερα κέντρα τέτοιου ξεφαντώματος ήταν, όπως και σήμερα, η Πάτρα με το μεγάλο και μακροβιότερο Καρναβάλι, η Πλάκα των Αθηνών και η Θήβα με τον περίφημο "βλάχικο γάμο" της.

Όλες αυτές οι διαδικασίες είναι γεμάτες από σατυρική αθυροστομία, κέφι, γλέντι και χορό. Στην Πάτρα γίνεται το μεγαλύτερο καρναβάλι της Ελλάδας και τη τελευταία Κυριακή της αποκριάς γίνεται παρέλαση "αρμάτων" με επικεφαλής το ομοίωμα του θεού της αποκριάς "Καρνάβαλου" και ακολουθία διάφορων άλλων έξυπνων μασκαρεμάτων, ενώ το κέφι δίνει και παίρνει.

Στην Πλάκα, καθώς και σ' όλα γενικά τα μέρη, γυρνούν στους δρόμους οι άνθρωποι μεταμφιεσμένοι, μικροί και μεγάλοι, μπαίνουν στα κέντρα, πίνουν, χορεύουν, πειράζονται και γλεντούν.

Στη Θήβα γίνεται και σήμερα ο "βλάχικος γάμος" που αρχίζει απ' την Τσικνοπέμπτη και αποτελείται από το προξενιό, το γάμο δυο νέων και τελειώνει με την πορεία των προικιών της νύφης και το γλέντι των συμπεθέρων.

Το έθιμο αυτό επικρατεί και σ' άλλες χώρες απ' τις οποίες ονομαστότερο είναι το καρναβάλι του Ρίο ντε Τζανέιρο. 

Σημειώσεις:
(1) αποκριά
κ. απόκρια, η (κ. στον πληθ., οι αποκριές κ. απόκριες) (Μ ἀποκρέα)· 
1. η τελευταία ημέρα της κρεοφαγίας, η προηγούμενη από τη νηστεία· 
2. το διάστημα των τριών τελευταίων εβδομάδων πριν απο την Καθαρά Δευτέρα·|| (νεοελλ.) οι εορτές με μεταμφιέσεις και καρναβάλια των τριών αυτών εβδομάδων και μάλιστα της τελευταίας Κυριακής.
[ΕΤΥΜΟΛ. < (μσν.) αποκρεά < (επίθ.) απόκρεως < από* + κρέας]. 

(2) καρναβάλι το· 

1. οι Αποκριές, η γιορτή τής Αποκριάς· 
2. οι μεταμφιέσεις που γίνονται κατά τη διάρκεια τής Αποκριάς· 
3. (στον πληθ.) τα καρναβάλια· οι μεταμφιεσμένοι, οι μασκαράδες τής Αποκριάς. 
[ΕΤΥΜΟΛ. < γαλλ. carneval < ιταλ. carnevale, πιθ. < μσν. λατ. carnem levare «αφαιρώ, καταργώ το κρέας» (πρβλ. απόκρεως)].