Δημιουργώ, άρα υπάρχω

Λήδα Πασαλή, Κλινική Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπεύτρια
«Μη γελάς, τα έργα των παιδιών είναι πολύ πιο σοβαρά απ’ ό,τι νομίζετε εσείς και οι γκαλερί σας!»
Paul Klee
Η δημιουργικότητα συνδεδεμένη με την φαντασία και την περιέργεια, είναι........

ένα παγκόσμιο χαρακτηριστικό ιδιαιτέρως έντονο ήδη από την πρώιμη παιδική ηλικία και ζωτικής σημασίας για τον άνθρωπο καθώς εξελίσσεται.

Είναι ο δρόμος προς την αυτοπραγμάτωση, προς την ψυχική ανάταση και ένα έξοχο μέσον διαχείρισης των συναισθημάτων. Μέσω της δημιουργικότητας συναισθήματα όπως εσωτερικές εντάσεις, θυμός, λύπη, αγωνία αλλά και χαρά, ανυπομονησία και τόσα άλλα που φυσιολογικότατα βιώνει το παιδί, βρίσκουν τον τρόπο να μετουσιωθούν. Έτσι, αυτά τα συναισθήματα παίρνουν μορφή και μπορούν να γίνουν πιο συνειδητά και άρα πιο ευκόλως διαχειρίσιμα από το ίδιο το παιδί.

Η τέχνη σύμμαχος στην εξελικτική πορεία του παιδιού Η δημιουργικότητα βρίσκει την εκπλήρωσή της μέσω των αισθητικών εμπειριών που μπορεί να βιώσει ένα παιδί, εννοώντας την τέχνη. Μια τέχνη η οποία τόσοι και τόσοι καλλιτέχνες, ποιητές, ζωγράφοι, συγγραφείς αναγνώριζαν ότι είναι ταυτισμένη με την παιδική ηλικία.

Μέσω της αναζήτησης των πιο αρχέγονων μορφών έκφρασης, η τέχνη προβάλλει κάτω από ένα παραδειγματικό φως. «Ένα φως να σπρώχνει κάθε πρωί τον ηλιακό δίσκο πάνω από τον ορίζοντα των προβλημάτων μας και να τον κάνει να ανατέλλει», όπως τόσο ποιητικά το έγραψε κάποτε ο Ερμής ο Τρισμέγιστος.

Έτσι, η τέχνη φωτίζει τα ιδιαίτερα στοιχεία του κάθε παιδιού και μέσω των αυτοσχεδιαστικών εμπειριών του, αναδύεται και παίρνει μορφή ο αληθινός εαυτός του, μακρυά από τα πρέπει και τα μη. Εν ολίγοις, τα μηνύματα του ασυνειδήτου του ξεπροβάλλουν μέσω της μετουσίωσης δίχως να μπλοκάρει το παιδί και έτσι, μας λέει πώς βλέπει τον κόσμο, πώς αισθάνεται και πώς σκέφτεται. 

Ανακαλύπτει έναν τρόπο προκειμένου να μπορεί να επιλύει δύσκολες καταστάσεις, να βελτιώνει την ποιότητα της ζωής του και να νοηματοδοτεί τον κόσμο γύρω του αλλά και μέσα του. 

Δηλαδή η τέχνη, «ένα μονοπάτι που οδηγεί πίσω, από την φαντασία στην πραγματικότητα» κατά τον Sigmund Freud, βοηθάει το παιδί ώστε να μπορεί να αναπαραστήσει αυτά που υπάρχουν μέσα του, τις εντυπώσεις, τις επιθυμίες του, τις προσδοκίες, την αίσθηση και αντίληψη ολάκερης της ύπαρξης.

Ενισχύοντας την σχέση παιδιών και ενηλίκων
Τέτοιες δημιουργικές εμπειρίες, βέβαια προσαρμοσμένες στις ατομικές προτιμήσεις του παιδιού και τις ηλικιακές του ανάγκες είναι πολλές. Μπορούν πέρα από τους ειδικά οργανωμένους χώρους για τέτοιες δραστηριότητες, να λάβουν χώρα και στο σπίτι μας ή στην φύση βάζοντας την φαντασία μας και εμείς οι ενήλικοι σε λειτουργία. Επίσης, είναι και μια εξαιρετική αφορμή γονείς και παιδιά, να έχουμε την ευκαιρία να περάσουμε λίγες στιγμές ουσιαστικού ποιοτικού χρόνου και δεσίματος.

Οφέλη της δημιουργικότητας
Ζωγραφική με μπογιές, δακτυλομπογιές, κολλάζ με χαρτιά, ενασχόληση με πηλό ή πλαστελίνες, μουσική και χορός με κινήσεις, τραγούδια, ευρυθμία, το άκουσμα παραμυθιών είναι μερικές τέτοιες δημιουργικές δραστηριότητες. Όλα αυτά πέρα από το πόσο συμβάλλουν στον παιδικό ψυχισμό ωφελούν και άλλους τομείς της ζωής.

Η μουσική για παράδειγμα μεταξύ άλλων προάγει συνολικά και ενισχύει την κατάσταση της καλής υγείας των παιδιών αφού την βιώνει με ολόκληρο το σώμα του και όχι μόνο μέσω της ακοής και τότε η φυσική του ύπαρξη έρχεται σε αρμονία.

Επιπλέον, η ενασχόληση με τις τέχνες δημιουργεί μια αποφόρτιση του άγχους που μπορεί να νιώθει ένα παιδί επιφορτισμένο με τους στρεσογόνους παράγοντες του σύγχρονου τρόπου διαβίωσης ιδίως μέσα στις πόλεις και έτσι μειώνονται οι αρνητικές επιπτώσεις που μπορεί να έχει αυτό στον οργανισμό του.

Επίσης, προωθείται η κινητική οργάνωση, βελτιώνονται κάποιοι μύες, η λεπτή κινητικότητα (των δακτύλων για παράδειγμα μέσω των χειροτεχνιών) αλλά και γενικότερα ο οπτικοκινητικός συντονισμός (επί παραδείγματι μέσω της ευρυθμίας) αλλά και η λειτουργία της αναπνοής κυρίως μέσω των μουσικών δραστηριοτήτων.

Διευρύνεται το επίπεδο προσοχής και ευνοούνται οι διάφορες μαθησιακές δεξιότητες, όπως η ικανότητα επίλυσης προβλημάτων και η γλωσσική αναπτύξη.

Αναπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων
Μέσω των τεχνών το παιδί ανακαλύπτει έναν τρόπο πιο ελεύθερο, φυσικό και αρμονικό να υπάρχει και να εξελίσσεται δημιουργικά. Ιδιαίτερα εάν αυτό συντελείται στο πλαίσιο μιας ομάδας όπου επικρατούν οι κατάλληλες συνθήκες για να αισθανθεί ασφαλές, τότε βοηθιέται στο να αναπτύσσει την διάθεση για ζωή, την εμπιστοσύνη του στους ανθρώπους, την δημιουργία υγιών σχέσεων και αποκτά επιπλέον ψυχικά εργαλεία τα οποία θα του χρησιμεύσουν για τους διάφορους ρόλους της ζωής του (φίλος, μαθητής, συμμαθητής κτλ). 

Κατά αυτή την έννοια ενδοβάλλει με έναν υγιή τρόπο την ιδέα ότι «εγώ είμαι γιατί εμείς είμαστε» έτσι ώστε η συλλογικότητα να μπορεί να γίνεται αντιληπτή ως κάτι βοηθητικό και θετικό στην ζωή του καθώς εξελίσσεται. 

Ετσι λοιπόν, μπαίνει ένα λιθαράκι πρώτα σε ατομικό και κατ’ επέκταση σε ομαδικό επίπεδο ως προς την ανάπτυξη πιο ουσιαστικών βάσεων, απαραίτητες για την εύρυθμη λειτουργία και μελλοντική βελτίωση των κοινωνιών σε όλα τα επίπεδα. 

Η τέχνη όπως και το παιχνίδι, είναι λοιπόν φυσική ανάγκη του παιδιού και του επιτρέπεται χωρίς να εστιάζεται υπερβολικά στον εαυτό του να χτίζει βάσεις για μια στέρεα επαφή με τον εσωτερικό του κόσμο αλλά και το περιβάλλον του, εξαλείφοντας τις αντικοινωνικές συμπεριφορές και ενισχύοντας τις κοινωνικές και μαθησιακές δεξιότητές του.

Σεβασμός στην μοναδικότητα
Όλα τούτα βέβαια προυποθέτουν σεβασμό της επιθυμίας του παιδιού ως προς το πότε έχει ανάγκη να εκφράζεται δημιουργικά και μέσω ποιων δραστηριοτήτων. Προσπαθώντας να κατασκευάσουμε εμείς οι ενήλικοι γύρω από αυτό και με γνώμονα την μοναδικότητα του κάθε παιδιού το πλαίσιο, μέσα στο οποίο θα μπορεί να πάρει πνοή ακριβώς αυτή η μοναδικότητα.

Δυστυχώς, καθώς μεγαλώνει το παιδί κυρίως λόγω των ιδιαιτέρως αυξημένων σχολικών υποχρεώσεων, αυτή η ανάγκη δημιουργικής έκφρασης παραμερίζεται αρκετά και η δημιουργική πορεία καθώς και τα οφέλη αυτής σε ψυχικό και σωματικό επίπεδο ατονίζουν. 

Το παιδί αρχίζει και προετοιμάζεται πρωτίστως στο να γίνει μέλος μιας κοινωνίας ανταγωνιστικής και παραγωγικής ως προς τα υλικά αγαθά όταν ενηλικιωθεί, κάτι το οποίο δεν εξασφαλίζει και το ότι θα είναι σε αρμονία με το μέσα του και το έξω του.

Θα ήταν σημαντικό αν γονείς, ειδικοί και κατ’ επέκταση ίσως κάποτε και το σχολικό περιβάλλον, έριχναν το βάρος πρωτίστως σε δραστηριότητες πιο φυσικές όπως της τέχνης οι οποίες προάγουν την νοητική, ψυχική και σωματική υγεία και οι οποίες ενισχύουν την συνειδητότητα και την καλύτερη κατανόηση των πραγμάτων.

Ετσι, θα μπορούσαμε να ελπίζουμε ότι οι κοινωνίες θα μπορούσαν με τα χρόνια να αποτελούνται από ανθρώπους πιο ολοκληρωμένους που θα δημιουργούσαν από την ρίζα αλλαγές ως προς την ποιότητα της ζωής ολόκληρου του πλανήτη.
Πηγή: genenutrition.gr
NewsRoom Mykonos Ticker